Negatywny wpływ Facebooka
- Szczegóły
- Utworzono: 14 kwietnia 2015
- Agnieszka Kręblewska
Badania dowodzą, że częste używanie Facebooka może powodować pogorszenie samopoczucia, obniżenie samooceny i wywoływać szereg innych objawów właściwych dla depresji.
Mimo to w tej chwili Facebook jest najpopularniejszym portalem społecznościowym na świecie.
Dlaczego miejsce, które zwykle jest źródłem pozytywnych informacji o innych, może tak źle na nas wpływać?
Portale społecznościowe, a ściślej treści w nich zawarte, są wykorzystywane (świadomie lub nieświadomie) jako podstawa do porównań społecznych.
Porównywanie się z innymi to jedno z podstawowych źródeł wiedzy o nas samych. To nie oznacza oczywiście, że najlepsze. Bardzo rzadko bowiem porównujemy się obiektywnie z ludźmi, którzy są do nas podobni. Porównaniami społecznymi rządzi raczej mechanizm autowaloryzacji. To oznacza, że dokonujemy ich w taki sposób, aby dobrze wypaść na tle innych. Zwłaszcza kiedy nasza samoocena jest zagrożona.
Jak tego dokonujemy?
Jest wiele sposobów a jednym z nich jest wybieranie, jako materiału do porównań, osób gorszych od nas. Często też po prostu unikamy porównań, jeśli te mogłyby się okazać niepomyślne dla nas.
Korzystając z Facebooka, trudno uciec od porównań z innymi. Ponadto czas spędzony na obserwacji aktualizacji facebookowych umieszczanych przez znajomych może (choć nie musi) dawać złudzenie, że inni mają lepiej. Badania dowiodły, że użytkownicy, którzy bardzo często korzystają z portali społecznościowych, mają tendencję do postrzegania innych jako szczęśliwszych, prowadzących ciekawsze życie i odnoszących więcej sukcesów niż oni sami. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy nie znają tych osób osobiście.
Częste przeglądanie treści zamieszczanych na Facebooku stwarza zatem wiele okazji do tzw. porównań w górę, czyli porównań z ludźmi, którzy w wybranych obszarach wydają się lepsi od nas. Ponadto portale dostarczają nam więcej informacji do porównań niż tradycyjne kontakty. Chodzi głównie o dane na temat sieci społecznej danej osoby, tj. ile ma znajomych, jakie jest ich zaangażowanie i aktywność mierzona liczbą lajków i komentarzy. Te informacje mogą stanowić podstawę do porównań w górę w zakresie popularności i atrakcyjności towarzyskiej.
Warto przy tym podkreślić że portale społecznościowe są narzędziami do budowania pozytywnego wizerunku. Użytkownicy w sposób mniej lub bardziej świadomy tworzą nieco wyidealizowany obraz samych siebie. Facebook to miejsce, gdzie ludzie mogą i często kreują się tak, jakby chcieli być postrzegani przez innych.
Porównania w górę mają wiele zalet. Inni, lepsi od nas, mogą nas motywować i inspirować do zmian na lepsze. Niestety, ten typ porównań może i częściej daje nam poczucie bycia niewystarczająco dobrym, powoduje niższa samoocenę i odczuwanie negatywnego afektu.
Porównań społecznych tradycyjnie dokonujemy w odniesieniu do rzeczywistej sytuacji życiowej najbliższych, rodziny, współpracowników i znajomych. Tymczasem na portalach społecznościowych dokonujemy porównania realnego obrazu samych siebie z innymi ludźmi, o których często wiemy tylko to, czym pochwalą się na swoim profilu.
Dlatego częste korzystanie z Facebooka może mieć negatywny wpływ na naszą samoocenę, powodować pogorszenie samopoczucia i poczucie rozbieżności między tym, jacy jesteśmy, a tym, jacy powinniśmy być.
Podsumowując, badania naukowe dowodzą, że na pogorszenie samopoczucia, a nawet na wystąpienie symptomów depresji najbardziej narażeni są użytkownicy, którzy:
- maja bardzo dużo znajomych na Facebooku,
- spędzają dużo czasu na lekturze aktualizacji zamieszczanych przez znajomych,
- często sprawdzają zamieszczane aktualizacje,
- treści, które zamieszczają znajomi, mają charakter szeroko pojętego chwalenia się.
Nie bez znaczenia pozostaje ogólna kondycja psychiczna.
Same portale społecznościowe nie są negatywnym zjawiskiem, pod warunkiem że korzystamy z nich świadomie i z umiarem. Warto na dłużej pozostać offline, zwłaszcza kiedy mamy gorszy dzień.
Literatura:
- Social Comparison, Social Media, and Self-Esteem,Erin A. Vogel, Jason P. Rose, Lindsay R. Roberts, and Katheryn Eckles, University of Toledo, 2014 American Psychological Association, 2160-4134/14/$12.00 http://dx.doi.org/10.1037/ppm0000047
- Too Many ‘Friends,’ Too Few ‘Likes’? Evolutionary Psychology and ‘Facebook Depression’C. R. Blease, University College Dublin, 2015 American Psychological Association 1089-2680/15/$12.00 http://dx.doi.org/10.1037/gpr0000030
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
