Uderz w łagodne struny empatii
- Szczegóły
- Utworzono: 04 lutego 2014
- Katarzyna Sanna
Muzyka dla nastolatków to styl życia, towarzyszy im wszędzie - w drodze do szkoły, podczas nauki i relaksu. Nie tylko stanowi świetny temat do rozmów, ale pomaga w uporządkowaniu świata napędzanego hormonalną burzą. Muzyka nie tylko może wpływać na image, ale też kształtować tożsamość, osobowość i wpływać na rozwój empatii.
Czy muzyka faktycznie może łagodzić obyczaje? Na pewno jest wszechobecna w naszym życiu - właściwie w każdej kulturze występuje w mniej lub bardziej rozwiniętej postaci. Towarzyszy nam przy wielkich uroczystościach, rytuałach, podczas nauki, relaksu i kiedy chcemy się rozerwać. Muzyka stanowi nieodłączny element życia nastolatków. Upraszczając, słuchają jej przez większość część dnia - albo celowo, albo jako tło do różnego rodzaju aktywności. Osobowość, poczucie tożsamości czy rozwój społeczny nastolatków są pod wpływem muzyki, która może wywołać silne reakcje emocjonalne, ale również pomaga w radzeniu sobie z trudnymi emocjami czy sytuacjami.
Tak samo jak i dorośli, również nastolatkowie mają swoje ulubione rodzaje muzyki. W 2003 Rentfrow i Gosling dokonali próby kategoryzacji muzyki ze względu na charakter funkcjonalny: w pierwszej grupie znalazły się wszystkie rodzaje muzyki, które są refleksyjne oraz złożone - muzyka klasyczna, jazz, folk, blues. W drugiej grupie są to rodzaje intensywne oraz buntownicze - rock, muzyka alternatywna, wszystkie odmiany heavy metalu. Trzecia grupa to muzyka optymistyczna i tradycyjna - muzyka country, soundtracki, muzyka religijna. W czwartej grupie natomiast znajdowały się wszystkie rodzaje energiczne i rytmiczne - rap, soul, dance, muzyka elektroniczna. Wiele badań wskazuje, że wśród nastolatków słuchanie specyficznego rodzaju muzyki może wiązać się z przejawianiem nieprzystosowawczych zachowań, na przykład osoby słuchające „głośniejszych” rodzajów częściej zażywały substancji psychoaktywnych, w porównaniu do słuchających spokojniejszej muzyki. Słuchanie rapu może wiązać się z negatywnymi postawami wobec kobiet, osoby, które lubią soul, są mniej narażone na rozwinięcie się depresji w porównaniu do tych, którzy preferują pop. Co ciekawe, rodzaj słuchanej muzyki może również mieć związek z poziomem empatii wśród nastolatków, a co za tym idzie ich gotowości do angażowania się w działania o charakterze społecznym.
Zachowanie prospołeczne to postępowanie, które ma przynieść korzyść innej osobie lub grupie osób. Rozwój zachowań prospołecznych wśród młodych dorosłych zostaje zahamowany, kiedy dzieci zaczynają uczyć się, jak bilansować zachowania związane z własnym interesem, a imperatywem niesienia pomocy narzuconym przez rodziców, innych wychowawców. Dopiero wraz z późniejszym rozwojem wśród nastolatków pojawia się empatia, a co za tym idzie większa chęć do pomagania innym. Empatię definiuje się jako unikalną zdolność do odczuwania czyichś potrzeb, lęków, radości czy smutków. Uważa się, że składa się ona z dwóch komponentów - poznawczego, dzięki któremu potrafimy widzieć jakiś problem oczami innej osoby, oraz afektywnego, który pozwala współodczuwać emocje innej osoby. Empatia jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na rozwój zachowań prospołecznych, jest związana z poziomem inteligencji społecznej oraz stanowi bufor dla zachowań agresywnych oraz tendencji antyspołecznych wśród nastolatków. Nieliczne badania wskazują, że na rozwój empatii może mieć wpływ modelowanie dzieci w kierunku zachowań prospołecznych - nastolatkowie, którzy grali w gry o charakterze prospołecznym, wykazywali się wyższym poziomem empatii. Taki efekt mogą również przynosić inne rodzaje mediów, na przykład muzyka.
Australijscy badacze, Shannon Clark oraz Giac Giacomantonio, postanowili sprawdzić, czy nastolatkowie różnią się między sobą preferencjami wobec rodzaju muzyki ze względu na płeć, oraz czy typ preferowanej muzyki jest związany u nich z poziomem empatii. W badaniu wzięło udział 176 osób.
Nastolatkowie różnili się pomiędzy sobą preferencjami ze względu na rodzaj muzyki. Kobiety preferowały muzykę z grupy „optymistyczna i tradycyjna”, natomiast mężczyźni woleli muzykę „intensywną i buntowniczą” oraz „ refleksyjną i złożoną”. Wyższy poziom empatii zanotowano u dziewczyn, co może się wiązać ze sposobem wychowywania dziewczynek w kierunku wzmacniania zachowań o charakterze prospołecznym. Rodzaj preferowanej muzyki w różny sposób związany z poziomem empatii ze względu na płeć. Rodzajami muzyki, które pozytywnie korelowały z poziomem empatii, były rodzaje z grupy „refleksyjnej i złożonej” oraz „intensywnej oraz buntowniczej”. Ciekawym odkryciem było to, że rodzaj preferowanej muzyki łączył się przede wszystkim z poznawczym komponentem empatii, co może być związane z tekstem piosenek, których słuchają nastolatkowie. Oznacza to, że muzyka, w ramach której prezentowane są prospołeczne treści, może wpływać na lepsze zrozumienie empatii przez słuchaczy, tym samym przyczyniając się do powstawania i wzmacniania zachowań prospołecznych wśród młodych.
Badania ukazały się w: Psychomusicology: Music, Mind, and Brain
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
