Wczesne sygnały zagrożenia patologicznym hazardem - wskazówki dla środowisk, w których żyje hazardzista

Szczegóły: Utworzono: 04 stycznia 2011; Aleksandra Derwich-Nowak

Strona 2 z 2

Jak widać istnieje sporo sygnałów, które rozwijający się problem z graniem dość wcześnie generuje. Ważne jest aby być uważnym obserwatorem i nie lekceważyć informacji, które do nas docierają. Istotną kwestią jest oczywiście intencja stojąca za taką uważnością – nie chodzi o to, aby być dla drugiego człowieka jak śledczy, kontrolować każdy jego krok i pilnować (tym bardziej, że to i tak się nie uda – ostatecznie każdy z nas i tak robi to, co zechce). Rzecz w tym abyśmy mogli po rozpoznaniu niepokojących sygnałów reagować z troską i życzliwością wobec bliskiej osoby. Jakie są zatem wskazówki dla rodzin wynikające z powyższego zestawienia?

Warto, przynajmniej orientacyjnie, znać rozkład dnia bliskiej osoby. To pozwala szybciej zauważyć zmiany w zarządzaniu czasem przez tę osobę.
Zwracać uwagę na to, ile czasu zajmują danej osobie różne zajęcia, aby móc zauważyć czas przeznaczany na nie wiadomo co.
Zwracać uwagę na sytuacje, w których bliska osoba szybko wyłącza komputer albo zamyka jakieś strony (także rozłącza telefon), kiedy tylko w pobliżu pojawi się ktoś z rodziny.
Monitorować stan wspólnych kont, od czasu do czasu sprawdzać wspólne lokaty lub polisy. Nie dotyczy to jednak osobnych indywidualnych kont lub polis danej osoby – to jej własność i nikt poza nią, bez specjalnego upoważnienia nie ma prawa wglądu w takie dokumenty.
Zwracać uwagę na to czy nie znikają z domu drobne przedmioty. Sprawdzać od czasu do czasu domowe zasoby gotówki, biżuterię lub stan posiadania innych przedmiotów wartościowych. Znać orientacyjnie stan posiadania danej osoby aby móc zauważyć jakieś zmiany w tym zakresie – np. zniknięcie jej telefonu komórkowego.
Starać się sprawdzić na co zostały wydane pieniądze, które dana osoba pożyczyła.
Nie brać za dobrą monetę, jeżeli bliska osoba mówi bez ogródek, że gra – to nie jest powód do uspokojenia („bo mówi prawdę, przyznał się”) tylko jasny znak, że potrzebna jest interwencja.
Nie dać się zwieść pozornie racjonalnym wyjaśnieniom i uzasadnieniom powtarzających się, niepokojących sytuacji (np. narastających nieobecności w domu i wycofywania się z życia rodziny).
Nie lekceważyć żadnego sygnału z zewnątrz – od przyjaciół bliskiej osoby, znajomych lub współpracowników. Uczyć się przyjmować takie sygnały jako pomoc otoczenia, a nie atak na rodzinę.
W przypadku narastania naszych wątpliwości podjąć odważną próbę uzyskania informacji z zewnątrz – nie czekać, aż ktoś nam coś powie tylko samemu pytać o bliską osobę i o to, czy ktoś z otoczenia nie widzi czegoś niepokojącego w jej zachowaniu.
Przygotować się do interwencji wobec gracza. Najlepiej z pomocą fachowca – psychologa, psychoterapeuty. Nie podejmować doraźnych i gwałtownych działań podyktowanych napięciem, złością albo strachem. To tylko skomplikuje sytuację.
Pamiętać, że jeden niepokojący sygnał nie jest jeszcze powodem do paniki ale nie wolno go też pominąć. Pojawianie się określonych sytuacji powinno nas zmobilizować do większej uwagi i cierpliwości.

Środowisko pracy jest drugim (po rodzinnym) środowiskiem, które będzie widziało symptomy narastającego zagrożenia patologicznym hazardem u danej osoby. Wymienię krótko podstawowe sytuacje wskazujące na duże prawdopodobieństwo istnieniu problemu z hazardem u pracownika:

Powtarzające się spóźnienia do pracy w różnych porach dnia;
Niewyjaśnione znikanie pracownika z pracy w jej trakcie i poważne problemy z wyjaśnieniem tych nieobecności;
Przeciąganie przez pracownika przerw w pracy pierwotnie przeznaczonych np. na posiłek;
Wykorzystywanie zwolnień lekarskich na granie;
Częste korzystanie przez pracownika np. z pokoju socjalnego, głównie, gdy nikogo tam już nie ma (można swobodnie rozmawiać przez telefon albo czekać na podanie wyników sportowych w radiu);
Częste korzystanie z komputerów służbowych w niejasnym celu (można sprawdzać notowania, siedzieć w kasynie internetowym,itd.);
Prowadzenie przez pracownika ukrywanych, „dziwnych” rozmów telefonicznych i rozłączanie się gdy ktoś pojawia się w pobliżu;
Prowadzenie przez pracownika rozmów na temat gier, możliwości wygranych, namawianie innych do gry, zbieranie pieniędzy wśród współpracowników na granie;
Prezentowanie przez pracownika wiedzy o określonych grach, ich zasadach, możliwościach wygranej. Rozmawianie z ożywieniem na ten temat;
Stwierdzenie zniknięcia służbowych pieniędzy (nawet jeśli to nie jest duża kwota) i problemy z wyjaśnieniem tego faktu. Wszelkie sytuacje, w których pracownik nawet oficjalnie pożycza służbowe pieniądze – szczególnie gdy się to powtarza.

Jeżeli otoczenie obserwuje takie symptomy i zauważa, że mają one charakter nawracający, a także narastający (dołączają się kolejne sygnały), należy umieć jasno powiedzieć najpierw sobie samemu, że dana osoba prawdopodobnie ma poważny problem z graniem. Interwencja wobec hazardzisty musi być jednak przemyślana i przygotowana. Błędem jest reagowanie „na gorąco”. Na koniec przypomnę – każdy może popaść w problem patologicznego hazardu. Uważne i życzliwe otoczenie może być bardzo pomocne w zapobieganiu i zatrzymywaniu tego schorzenia.

Więcej na ten temat w książce Patologiczny hazard. Poradnik dla osób grających niebezpiecznie, zagrożonych schorzeniem, ich rodzin oraz terapeutów

Aleksandra Derwich-Nowak jest psychologiem, psychoterapeutką, certyfikowaną specjalistką psychoterapii uzależnień i współuzależnienia (certyfikat PARPA, Warszawa, nr 891999). Ma długoletnie doświadczenie w pracy w zawodzie w placówkach pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej. Wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu psychoterapii indywidualnej, grupowej, treningów i warsztatów psychologicznych, szkoleń umiejętności psychologicznych dla różnych grup zawodowych. Stała superwizja w PIPI (Kraków), tam też w trakcie procesu certyfikacyjnego w zawodzie psychoterapeuty. Członek Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (Warszawa) oraz Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Integratywnej (Warszawa).