Menu

Złote myśli Stevena Pinkera

Jak wejść uczniom w głowę?

Kiedy prezydent Bush w jednym ze swoich orędzi o stanie państwa wspomniał ukradkiem o edukacji, jego administracji wydawało się, że robota w tym temacie może zostać uznana za wykonaną. Przynajmniej na tamtą chwilę. Wszelkie ustawy, które przepychała poprzednia, ale i z którymi boryka się obecna administracja, dotyczą przede wszystkim kwestii związanych z organizacją instytucjonalną, finansami oraz testami kompetencji.

Gdybyś żył w czwartym milenium...

Ludzie żyjący na początku trzeciego tysiąclecia cieszą się i korzystają ze świata, który byłby nie do pomyślenia dla naszych przodków, żyjących 1000 lat temu. Ignorancja i mitologia ustąpiły miejsca naukowemu, niezwykle precyzyjnemu rozumienia życia, materii i kosmosu. I choć wraz z rozwojem nauki i odpowiedzią na jedne pytania, pojawiają się kolejne, to obecna wiedza i tak pozostawia lata świetlne za sobą swoją odpowiedniczkę sprzed milenium temu. Niewolnictwo, despotyzm, patriarchat, zniknęły z powierzchni Ziemi, zastąpione przez bezprecedensowe koncepty uniwersalnych praw człowieka i litery prawa. Nowoczesne technologie zmniejszyły świat i rozszerzyły nasze możliwości oraz możliwości naszych umysłów.

Przetrwają najczystsze formy

Nie istnieją żadne skamieliny ani materiały, które pokazałyby, w jaki sposób na przestrzeni milionów lat rozwijał się nasz język. Ale ewolucyjne dane, uzyskane w toku rozmaitych badań nad rozwojem człowieka i jego mózgu, ukazują, w jaki sposób niektóre cechy języka mogły powstać w toku doboru naturalnego.

Czy umysł wykombinuje, jak mózg pracuje?

Wyobraź sobie taką oto scenę (i to wcale w nie tak odległej przyszłości): patrzysz na „śnieżący” ekran, na którym naukowcy ukryli dwa wzorce z kropek. Udaje się Tobie wytropić jeden. Zanim jednak zdążysz powiedzieć naukowcom, co widzisz, oni już to wiedzą. Spoglądają oni na impuls elektryczny wysłany z jednej z miliarda komórek Twojego mózgu. Kiedy komórki te odpalają, widzisz jeden wzór. Kiedy się zatrzymają, widzisz drugi. Twoja świadomość jest odczytywana z pojedynczych neuronów. Następny trick wprawia Ciebie w jeszcze większe zdumienie. Oto bowiem naukowcy ci wciskają guzik i wysyłają impuls elektryczny, który stymuluje określone komórki nerwowe w Twoim mózgu i kontrolują to, który wzorzec dostrzegasz.

Diagnoza geniuszu

Ludzie od wielu lat zastanawiają się nad pochodzeniem geniuszu. Ponad dekadę temu trójka neurokognitywistów oświadczyła, że odnalazła jego źródło za pomocą suwmiarki. Badali oni bowiem mózg Alberta Einsteina i stwierdzili, że ma niezwykle uwypuklone i ukształtowane oraz powiększone niższe, ciemieniowe struktury kory mózgowej – obszary odpowiedzialne za myślenie przestrzenne i matematyczne.

Słuchanie między wierszami

Gdy Izba Reprezentantów zdecydowała, czy otworzyć przed Clintonem procedurę impeachmentu za jego romans z Moniką Lewinsky, los prezydenta był uzależniony od jego wiedzy na temat języka. I nie chodzi o ten sam rodzaj wiedzy, który praktykował on ze swoją stażystką. Gdy zeznawał on przed komisją, używał często zwrotów w czasie teraźniejszym („To zależy, jakie jest znaczenie słowa „jest”) oraz słów: „sam”, „z powodu”, a także notorycznie: „seks”.

Niegrzeczni Prezydenci

Dlaczego wielu sławnych ludzi kładzie na szali swoje kariery przez ryzykowne przygody seksualne? Swoje przygody starają się ukrywać, a kiedy prawda wychodzi na jaw, nagrodą za takie postępowanie są szyderstwa i brak szacunku ze strony całego narodu.

Być może proces politycznej selekcji doprowadza do tego, że do władzy dochodzą osoby, które na co dzień łamią konwencje i uważają, że prawo ustanowione dla większości ich nie dotyczy. A być może – idąc za powiedzeniem Henry'ego Kissingera, władza jest silnym afrodyzjakiem. Lecz najprostszym wyjaśnieniem jest to, iż nasi liderzy i gwiazdy medialne obnażają zwykłe ludzkie tendencje w niezwykłych okolicznościach.

Uświadom to sobie – komputer to nie człowiek

W jednym z pierwszych odcinków popularnego w latach 80' serialu Twilight Zone mężczyzna zwany Jamesem Corry został sam na asteroidzie. Kapitanowi Allenby najwyraźniej zrobiło się go żal, bo zostawił mu robota o imieniu Alicja, który wyglądał i zachowywał się jak kobieta. Po roku, kiedy kapitan Allenby wrócił po Corry'ego, ten był już po uszy w Alicji zakochany. Na statek wrócić mógł ze względu na wagę ciała jedynie Corry, jednak on bez Alicji lecieć nie chciał. Wtedy ma miejsce słynna scena, w której Allenby strzela Alicji w twarz i mówi, że wszystko co Corry zostawia na tym asteroidzie to samotność.

Granie w nazywanie

Często słyszy się, że niepoprawne są sformułowania takie jak: „wariat”, „czarny ląd”, „żydzić”, „cyganić” itp. Tego typu określenia są bowiem politycznie niepoprawne, a co ważniejsze, zdaniem wielu psychologów, mogą kształtować postawy. I tak, kiedy używamy słowa „cyganić” w stosunku do czynności nieuczciwych, różnych drobnych oszustw i kłamstw, implikujemy, że cyganie są nieuczciwi, oszukują i kłamią. Toteż żeby walczyć ze stereotypami, powinniśmy się wyzbywać niepotrzebnych sformułowań już na co dzień w mowie potocznej.

Tagi


Powered by Easytagcloud v2.1

Newsletter

Bądź na bieżąco!

Znajdź nas na Facebooku