Menu

Szczęśliwy altruista

Pomaganie staje się coraz bardziej modne i dobrze, że tej modzie ulegamy! Pomagamy chętnie, o czym świadczyć może chociażby nasz udział w akcjach charytatywnych. Czy altruizm jest wpisany w kulturę zachodu czy może jest to fenomen na skalę światową?

Dorzuć się do puszki

I znowu się udało! Kolejny koncert Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy za nami. Tysiące Polaków wrzuciło coś do puszki, dzięki czemu na koncie WOŚP-u znalazła się całkiem spora sumka. Jesteśmy jedynym gatunkiem, który aż do takiego stopnia jest skłonny nieść bezinteresowną pomoc osobom nam obcym. Według psychologów ewolucyjnych zachowania altruistyczne wynikają z naszych genów, a dokładnie są związane z doborem krewniaczym. Jest to mechanizm doboru naturalnego sprzyjający zachowaniom mającym na celu pomoc genetycznym krewnym. W czasie akcji charytatywnych nie pomagamy oczywiście naszym bliskim, ale osobom anonimowym. W jaki sposób tłumaczy to psychologia ewolucyjna? Chodzi tu przede wszystkim o normę wzajemności, która zakłada. że pomoc innym zwiększy prawdopodobieństwo uzyskania wsparcia w przyszłości. Dobrym przykładem na istnienie tego zjawiska są komentarze obrońców WOŚP-u, którzy często argumentują, że wrzucają do puszki nie tylko, żeby pomóc ludziom chorującym teraz, ale też żeby potencjalnie zabezpieczyć siebie w przyszłości.

Szczęśliwi w nieszczęściu

Czy jesteśmy altruistyczni tylko i wyłącznie dlatego, że mamy w tym pokoleniowy interes? Coraz więcej badań wskazuje, że pomagamy innym między innymi dlatego, że wywołuje to u nas pozytywne emocje. Praca wolontariacka czy szeroko rozumiana hojność sprawiają, że czujemy się lepiej – niezależnie od wieku, płci czy statusu społecznego. Zauważono, że nawet 22-miesięczne dzieci, którym dano przekąski i poproszono o oddanie ich innym, były bardziej szczęśliwe niż dzieci, które mogły zjeść swoje przekąski. Ponadto dzieci miały możliwość przekazania innemu dziecku swojej nagrody albo nagrody badacza. Te, które oddawały swoje przekąski, wyrażały większe zadowolenie w porównaniu do tych, które przekazywały czyjeś. Oznacza to, że pozytywne emocje mogą być intensywniejsze, gdy ponosimy osobisty koszt podczas pomagania.

Altruizm szeroki jak świat

Badania nad zachowaniami prospołecznymi przede wszystkim są prowadzone wśród ludzi będących reprezentantami kultury zachodniej, stanowiącej tylko 12% całej naszej populacji. Czy altruizm jest fenomenem na skalę światową czy tylko „przypadłością” występującą w krajach rozwiniętych? W celu odpowiedzi na powyższe pytanie Lara Aknin oraz Tanya Broesch przeprowadziły badania wśród ludzi zamieszkujących wyspę Tanna, należącej do Republiki Vanatu, znajdującej się na Pacyfiku. Społeczność Tanny jest odcięta od kultury zachodniej, a ludzie prowadzą tam tryb życia podobny do tego, który prowadzili nasi przodkowie. W badaniu dorośli mogli zakupić cukierka dla siebie bądź dla kogoś innego, dzieci natomiast dostały przekąskę i zostały poproszone o podzielenie się nią albo cukierkiem badacza z inną osobą. Po badaniu dorośli oceniali swój nastrój, a reakcje emocjonalne dzieci były nagrywane na taśmę. Wyniki badań podkreśliły, że altruizm jest nie tylko zachowaniem uniwersalnym, a jego konsekwencją jest zwiększone poczucie szczęścia i zadowolenia - niezależnie od szerokości geograficznej, kultury czy rozwoju ekonomicznego kraju, w którym mieszkają ludzie. Autorki tłumaczą tę uniwersalność, wskazując przede wszystkim na obecny w każdej kulturze proces uczenia się. Od małego jesteśmy uczeni przez naszych rodziców, że prospołeczne zachowania są pożądane i wiążą się z uznaniem i pochwałami. Pozytywne emocje odczuwane podczas pomagania odbierane są jako nagroda i stanowią podstawę dla powtarzalności prospołecznych zachowań.

Na podstawie: Aknin LB, Broesch T, Hamlin JK, Van de Vondervoort JW. Prosocial behavior leads to happiness in a small-scale rural society. J Exp Psychol Gen. 2015 Aug;144(4):788-95. doi: 10.1037/xge0000082. Epub 2015 Jun 1.

Katarzyna Sanna
Autor: Katarzyna SannaStrona www: http://www.pracowniawsparcia.pl/
W 2012 roku otrzymała stopień magistra psychologii na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej zainteresowania naukowe związane są z psychologią poznawczą, psychologią społeczną, psychologią pozytywną seksuologią oraz psychologia zdrowia. Obecnie realizuje badania naukowe związane z psychoonkologią w ramach studiów doktoranckich. Pracę naukową łączy z prowadzeniem własnego gabinetu.

Dodaj komentarz


Kod antyspamowy
Odśwież

Tagi


Powered by Easytagcloud v2.1

Newsletter

Bądź na bieżąco!

Znajdź nas na Facebooku