Oblicze manipulatora
- Szczegóły
- Utworzono: 20 października 2015
- Katarzyna Sanna
Lustereczko, powiedz przecie, kto jest najlepszym manipulatorem na świecie?
Co sprawia, że niektórzy ludzie w relacjach interpersonalnych potrafią wycisnąć soki z innych, po to tylko, by zdobyć swoje cele? Czy bezwzględnej manipulacji innymi można się nauczyć, czy ma się ją już we krwi? A może wiąże się ona z zaburzeniami osobowości?
Pora na manipulatora
Na pewno znacie paru mistrzów manipulacji. Są członkami Waszych rodzin, współpracownikami, sąsiadami, znajomymi. Jestem pewna, że na naszej scenie politycznej znalazłoby się parę osób, które również doskonale wiedzą, jak poruszać sznurkami, żeby wszyscy tańczyli zgodnie z ich upodobaniem. Ludzie, którzy notorycznie spiskują przeciwko innym, knują i manipulują, i są w tym zatrważająco dobrzy, to osoby z tak zwaną osobowością makiawelistyczną.
Makiawelizm to zespół względnie stałych cech, w ramach którego zauważa się zaburzenia na poziomie emocjonalnym, poznawczym oraz behawioralnym. Osoby z takim rysem osobowościowym mają lekceważący stosunek wobec innych osób, często też celowo umniejszają ich wartość. Ich głównym motywem działania jest zdobywanie własnych celów. Osoby z osobowością makiawelistyczną nie respektują norm, oprócz tych, które mogą pomóc im w osiągnięciu własnych planów. Oczywiście każdy z nas w mniej lub bardziej zręczny sposób stara się manipulować innymi. Chcemy „zrobić sobie jak najlepiej”, a inni czasami stoją nam na drodze do szczęścia albo posiadają potrzebne nam zasoby. Niemniej sięgamy po manipulację wtedy, gdy uważamy, że jest ona niezbędna albo w jakimś sensie usprawiedliwiona. W tym kontekście większość z nas znajduje się w normie, jeżeli chodzi o tendencje makiawelistyczne. Osoby o silnym rysie makiawelistycznym posiadają predyspozycje temperamentalne do manipulacji. Wręcz żyją intrygą. Uważa się, że makiawelizm jest cechą dziedziczoną. Przy „przychylnych” warunkach środowiskowych – takich jak na przykład nastawiona na sukces rodzina, przekonana o potrzebie dążenia do sukcesu po trupach – ekspresja tej cechy osobowości może być jeszcze silniejsza.
Manipulacja a osobowość
Spotkanie na swojej drodze osoby z takim zespołem cech może być doświadczeniem porównywalnym do przejechania przez czołg. Ale nie łudźmy się, że tylko taki typ osobowości jest w stanie dobrze namieszać! Jest jeszcze cały arsenał innych zaburzeń, gdzie manipulacja jest jedną z częściej wykorzystywanych technik.
Zaburzeniom osobowości często towarzyszą nieprzyjemne bądź niechciane stany emocjonalne, takie jak lęk, depresje, mania, które z kolei mogą wywołać makiawelistyczne reakcje. Wiele takich osób posługuje się manipulacją, żeby radzić sobie z tymi uczuciami. Na przykład w przypadku osób z antyspołecznym typem osobowości knucie, posługiwanie się innymi osobami, spiskowanie to podstawowe środki wchodzenia w relacje interpersonalne z innymi osobami. Osobowość borderline, charakteryzowana jako krucha, niestała struktura z dużym lękiem przed opuszczeniem i bliskością, to taki zespół cech, w którym manipulacja jest wpisana na kontinuum pomiędzy bardzo subtelnymi środkami nacisku na innych a wręcz histerycznymi próbami wpłynięcia na drugiego człowieka. Najlepszym tego przykładem jest grana przez Glenn Close Alex Forrest z „Fatalnego zauroczenia”. Również osoby z kompulsywno-obsesyjnym zaburzeniem osobowości mogą czasami dać w kość osobom ze swojego otoczenia, szczególnie gdy metodą do dążenia do perfekcjonizmu i kontroli jest manipulowanie swoimi bliskimi, znajomymi albo współpracownikami.
Manipulator i co dalej?
Zarówno osoby z silną tendencją makiawelistyczną, jak i z zaburzeniami osobowości mogą poddać się terapii, dzięki której między innymi uda im się zminimalizować zachowania manipulacyjne. Problem w tym, że podstawą do podjęcia leczenia jest motywacja, której czasami braknie, w szczególności w przypadku tych typów osobowości, gdzie osobie sprawia przyjemność manipulowanie i nie zależy jej na zdrowych relacjach interpersonalnych. Jeżeli wokół Ciebie znajduje się mnóstwo świetnych manipulatorów i masz taką możliwość, postaraj się od nich jak najszybciej odseparować. Jeżeli nie możesz wziąć nóg za pas, to ustal jasne granice i staraj się nie dawać wciągać w ich gierki . Powodzenia!
Na podstawie:
https://www.psychologytoday.com/blog/machiavellians-gulling-the-rubes/201509/what-makes-someone-master-manipulato
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
