Diagnoza ryzyka samobójstwa
- Szczegóły
- Utworzono: 30 września 2008
- Maciej Chabowski
Dziś chciałbym Wam Drodzy Czytelnicy przestawić drugą z zapowiedzianych przeze mnie na wrzesień recenzji książek wybiegających poza psychologię społeczną. Jest to jednocześnie ostatni materiał, jaki przewidzieliśmy dla Was na ten miesiąc.
Tym razem chciałbym podzielić się z Wami swoimi wrażeniami z lektury książki Jarosława Stukana „Diagnoza ryzyka samobójstwa”. Jest to w moim przekonaniu pozycja wyjątkowa, a można rzec, że wręcz unikatowa. Dlaczego? Niemal odruchowo można by odpowiedzieć, że ze względu na temat, tj. samobójstwo, który w literaturze psychologicznej nadal pozostaje mało rozwijany. Zaraz potem warto byłoby zwrócić uwagę na to, że została ona napisana przez psychologa praktyka, który posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z pacjentami suicydalnymi. Nie tylko te elementy stanową jednak o wyjątkowości tej książki. Już wstępny rzut oka na spis treści pozwala dostrzec wyjątkowo szerokie ujęcie tego zjawiska. W książce Stukana znajdziemy nie tylko uwarunkowania kliniczne (nawiasem mówiąc bardzo przejrzyście omówione), ale i społeczne czy osobowościowe.
Czytając książkę Jarosława Stukana trudno nie docenić ogromu pracy, jaki został włożony w zebranie i opracowanie wszystkich tych wiadomości. Czytelnik, szczególnie zaś specjalista stykający się w swojej praktyce z problemem samobójstw bez wątpienia odnajdzie w tej książce odpowiedzi na wiele spośród nurtujących go pytań. Ba, prawdę mówiąc, sam wróciłem wczoraj do tej książki, gdy jeden z moich podopiecznych ponownie ujawnił tendencje suicydalne. Potrzeba mi było informacji, które ułatwią mi zaplanowanie dalszych działań profilaktycznych. Po przestudiowaniu wybranych fragmentów książki bez większych problemów znalazłem inspirację.
We wstępie do swojej książki Stukan podkreśla, że jej zasadniczym celem jest ukazanie samobójstwa jako zjawiska, które „względnie można zrozumieć, które można diagnozować i któremu można przeciwdziałać. Jako praktyk, który na co dzień pracuje z młodzieżą przejawiającą podwyższone ryzyko zachowań autodestrukcyjnych stwierdzam, że cel ten został przez Autora osiągnięty. To książka praktyka rzetelnie studiującego i analizującego omawiane zjawisko. Widać to w każdym rozdziale tej pozycji i dlatego polecam ją uwadze Naszych Czytelników.
Na koniec przedstawiam spis treści:
Wstęp
Historia suicydologii, definicja samobójstwa i kilka innych uwag
Epidemiologia samobójstw
Część I Nieswoiste czynniki ryzyka samobójstwa
Podstawowe czynniki ryzyka suicydalnego: stany kliniczne i kryzysy: F00-F09 Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi; F10-19 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych; F20-F29 Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe; F30-F39 Zaburzenia nastroju (afektywne); F40-F48 Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (somatoform); F50-F59 Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi; F60-F69 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych; F70-F79 Upośledzenie umysłowe; F90-F98 Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym
Dopełniające czynniki ryzyka samobójstwa: biologiczne, psychologiczne i psychospołeczne: wiek; płeć; rasa; miejsce zamieszkania; wykształcenie; zawód; sytuacja materialna; bezrobocie; klasa społeczna; przejście na emeryturę; bezdomność; klimat, warunki i zjawiska atmosferyczne; sezonowość; religijność i wyznanie; stan cywilny, samotność i wyizolowanie społeczne; czynniki związane z ruchliwością społeczno-zawodową; izolacja więzienna; służba wojskowa
Cechy i skupienia osobowości: introwersja – ekstrawersja; locus of control; aleksytymia; neurotyzm; perfekcjonizm; impulsywność; agresywność; mechanizmy obronne; temperament; otwartość na doświadczenia; zdolności rozwiązywania problemów; samokrytycyzm; samoocena
Stany umysłu i czynniki specyficzne: stres; adopcja; satysfakcja z życia; nieplanowana ciąża, aborcja i poronienie; modyfikacje ciała: operacje plastyczne, piercing i tatuaże
Część II: Swoiste czynniki ryzyka samobójstwa
Rodzinna tradycja suicydalna; historia poprzednich prób samobójczych; hierarchia myśli i zachowań samobójczych; wskazówki suicydalne; ambiwalencja suicydalna; syndrom presuicydalny
Część III Diagnoza ryzyka samobójstwa
Podsumowanie czynników nieswoistych dla ryzyka samobójstwa: czynniki kliniczne; czynniki biologiczne, psychologiczne i psychospołeczne; czynniki osobowościowe; czynniki specyficzne i stany umysłu
Podsumowanie czynników swoistych dla ryzyka samobójstwa
Synteza
Czynniki zmniejszające ryzyko samobójstwa (ochronne)
Zakończenie
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
