Afekt a spostrzeganie, oceny i zachowania interpersonalne

Szczegóły

Utworzono: 07 kwietnia 2006

Jarosław Świątek

Model Infuzji Afektu w badaniach empirycznych

W przeprowadzonych dotychczas badaniach poświęconych AIM, zgromadzono dość sporo interesujących danych, które ukazały wiele ciekawych zależności.

Afekt a interpretacja zachowań społecznych

W jednym z takich badań, Forgas (1994) ze swoimi współpracownikami wysnuli hipotezę, że osoby będące czy to w pozytywnym, czy też negatywnym nastroju, będą interpretowały zachowania społeczne zgodnie ze swoim stanem afektywnym.

W badaniu tym posłużono się taśmami z nagraniami interakcji społecznych samych uczestników.

Procedura badawcza polegała na wprowadzeniu badanych w stan hipnozy i wzbudzenia w nich pozytywnego, bądź negatywnego nastroju. Następnie pokazywano im nagrane wcześniej taśmy, pokazujące ich własne interakcje społeczne i proszono o ocenę zachowań własnych, jak również partnerów interakcji.

Wyniki potwierdziły hipotezę – badani, którym zaindukowano pozytywny nastrój formułowali zdecydowanie więcej pozytywnych sądów zarówno na własny temat, jak i swojego partnera, natomiast osoby, które były w negatywnym nastroju, formułowały o wiele więcej negatywnych ocen na swój własny temat - natomiast co ciekawe - mniej negatywnych zachowań dostrzegali w zachowaniu swojego partnera. Taki wzorzec często obserwuje się u ludzi chorych na depresję.

Eksperyment ten pokazał zatem zniekształcenia spostrzegania, które są zgodne z odczuwanym przez nas nastrojem.

Afekt a reakcje strategiczne

Wyobraźmy sobie taką oto sytuację – idziemy ulicą, kiedy nagle podchodzi do nas nieznajoma osoba i prosi, żebyśmy wspomogli Fundację Ochrony Sowy Nakrapianej, wrzucając do puszki kilka złotych.

Czy spełnienie owej prośby zależałoby od nastroju w jakim się wówczas znajdowaliśmy? Czy może od naszego stosunku wobec Sów Nakrapianych?

Joseph Forgas (1998b) zadał sobie podobne pytanie. Był on ciekaw w jaki sposób afekt wpływa na gotowość do spełniania próśb innych ludzi.

Aby to zweryfikować, Forgas przygotował koperty, które zostały rozłożone w bibliotece na stolikach. W kopertach znajdowały się obrazki lub teksty, które miały wprawić studentów, korzystających z biblioteki w pozytywny lub negatywny nastrój.

Kiedy już studentów wprowadzono w odpowiedni stan, podchodził pomocnik eksperymentatora i formułował uprzejmą, bądź nieuprzejmą prośbę o użyczenie mu kilku arkuszy czystego papieru, bo ten potrzebny mu jest do dokończenia pracy.

Co się okazało? Badanie to potwierdziło wpływ konkretnego stanu afektywnego na zachowania strategiczne. Ludzie w pozytywnym nastroju byli o wiele częściej skorzy do udzielenia pomocy i użyczenia arkuszy papieru, niż osoby, którym zaindukowano negatywny nastrój – ci patrzyli o wiele bardziej krytycznie na pomocnika eksperymentatora.

Badanie pokazało jeszcze jedną ciekawą rzecz. Mianowicie – osoby, które wyrażały prośbę w sposób uprzejmy były o wiele słabiej zapamiętywane i przychylniej oceniane, niż osoby które formułowały prośby mniej uprzejme – wymagające bardziej konstruktywnego przetwarzania.

Zatem, jeśli bylibyśmy w pozytywnym nastroju, to wówczas prędzej spełnilibyśmy prośbę wolontariuszki z Fundacji Ochrony Sowy Nakrapianej, niż gdyby przeżywany przez nas stan afektywny był zabarwiony negatywnie.