Aktualności Jak cię widzą… tak ty widzisz ich. Kilka słów o teorii sojuszu i jej wpływie na przyjaźń.Jak cię widzą… tak ty widzisz ich. Kilka słów o teorii sojuszu i jej wpływie na przyjaźń.
- Szczegóły
- Utworzono: 18 czerwca 2009
- Katarzyna Peichert
Psycholodzy z Uniwersytetu w Pensylwanii odkryli niedawno, że mechanizmy poznawcze leżące u podstaw tworzenia się przyjaźni, takie jak sposób, w jaki oceniamy przyjaciół wpływają na to, jak my odczuwamy subiektywną ocenę nas samych. Ich odkrycie jest powiązane z teorią sojuszu, nową teorią, która kładzie nacisk na bardziej interaktywne czynniki wpływające na ludzką przyjaźń, niż tradycyjnie pojmowane wartości, takie jak status społeczny, popularność w grupie, czy podobieństwo.
Badanie zostało przeprowadzone przez dwóch psychologów z Uniwersytetu w Pensylwanii, Petera deScioli oraz Roberta Kurzbana. Opierając się na teorii procesów decyzyjnych udowodnili, że mechanizmy poznawcze związane z rozwiązywaniem sytuacji konfliktowych odpowiadają między innymi za tworzenie się przyjaźni wśród ludzi. Według badaczy, ludzie preferują w takich sytuacjach osoby, które po prostu są bardziej przydatne w rozwiązywaniu takich sytuacji.
Zadaniem uczestników badania było ocenianie swoich przyjaciół pod względem korzyści, których od nich uzyskują, a także podanie informacji, jakimi tajemnicami mogą się z nimi podzielić i jak długo ich przyjaźń trwa. Okazało się, że w każdym przypadku oceny nadawane przez uczestników badania istotnie korelowały z subiektywnie postrzeganą oceną uczestnika ze strony przyjaciela.
Według DeScioli’ego wynik ten ma ścisły związek z ewolucją terminu „przyjaźń”, która zmieniła poprzez wieki swoje znaczenie od „wymiany dóbr” po coś znacznie bardziej złożonego. Jego zdaniem przyjaźń to coś więcej niż wymiana. Istnieje bowiem wiele osób, które nie pragną otrzymywać niczego w zamian za oddaną przyjacielowi przysługę. Teoria sojuszu mogłaby wyjaśniać angażowanie się jednostek w zachowania, które bardziej służą niesieniu pomocy drugiej osobie, niż oczekiwanie na płynące z niej korzyści. Teoria ta może wypełniać lukę w wyjaśnieniach ewolucyjnych i poznawczych. Dla badaczy wywodzących się z tych nurtów niejasnym jest, dlaczego ludzie mieliby angażować się w relacje, w których nie zawsze zyskujemy, a często tracimy własne zasoby.
Teoria sojuszu akcentuje dużo bardziej pozytywne aspekty niż dotychczasowe teorie, które koncentrowały się głównie na wyznacznikach popularności w grupie, zamożności i bliskości jako kluczowych dla nawiązywania przyjaźni. Wywodzi się ona z podejścia zakładającego, że ludzie bezinteresownie jednoczą się w sytuacjach konfliktu, na przykład pomiędzy narodami. Obecnie konflikty o różnym podłożu mogą wybuchać w bardzo szybkim tempie, dlatego tak bardzo liczy się dostępność sojuszy. W teorii sojuszu istotne jest, jak bardzo cenimy poszczególne sojusze, w których uczestniczymy. Ujmując założenie tejże teorii w ogromnym skrócie, najbardziej cennym rodzajem sojuszu będzie taki, w którym przyjaciel będzie cenił drugiego przyjaciela ponad innych przyjaciół. W teorii sojuszu nie będzie ważne co mogę dla kogoś zrobić, ale jak bardzo jestem przez kogoś lubiany.
Innymi aspektami, nieco zapomnianymi w tradycyjnych modelach opisujących ludzką przyjaźń, a wyjaśnianymi przez teorię sojuszu mogą być porównania społeczne, a także pośrednio współwystępujące z nimi zazdrość i agresja. Ponadto, uzupełniając teorię sojuszu o założenia znane z teorii gier i współpracy międzynarodowej można szerzej spojrzeć na zjawisko przyjaźni. W sytuacji konfliktu najbardziej opłacalną strategią byłoby ukryte ocenianie swoich przyjaciół, a także dowiadywanie się, na jakiej pozycji znajdujemy się my sami.
źródło: opracowanie własne
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
Komentarze