Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Pooglądasz ze mną?
Kto nie słyszał stwierdzenia: "książki są dobre dla dzieci" lub "telewizja jest szkodliwa dla dzieci"?
Syndrom ostatniej piosenki
Znacie to doświadczenie, kiedy melodia wtrąca się w Twoje myśli i wiruje w powtarzającej się pętli?
Szewcy bez butów
Powiem ci ze wstydem, patrząc z dzisiejszej perspektywy, ja i wielu „kandydatów na pomagaczy” byliśmy nieco zarozumiali. Metodologia badań psychologicznych i analiza statystyczna – baza psychologii naukowej – budziły naszą niechęć, a fascynowały niebazujące na badaniach, raczej filozoficzne, wynurzenia psychoanalityków lub psychologów humanistycznych. I uznawaliśmy, że to właśnie jest prawdziwą psychologią.
To tylko gra!?
Kto nie słyszał stwierdzenia, że gry znieczulają mózg? Nie od dziś obwinianie gier komputerowych za agresywne zachowanie dzieci, młodzieży, czy nawet dorosłych jest pewnego rodzaju normą społeczną. Bo w końcu gdzieś musi być winowajca, czyż nie?
Jak cię widzą… tak ty widzisz ich. Kilka słów o teorii sojuszu i jej wpływie na przyjaźń.
Psycholodzy z Uniwersytetu w Pensylwanii odkryli niedawno, że mechanizmy poznawcze leżące u podstaw tworzenia się przyjaźni, takie jak sposób, w jaki oceniamy przyjaciół wpływają na to, jak my odczuwamy subiektywną ocenę nas samych. Ich odkrycie jest powiązane z teorią sojuszu, nową teorią, która kładzie nacisk na bardziej interaktywne czynniki wpływające na ludzką przyjaźń, niż tradycyjnie pojmowane wartości, takie jak status społeczny, popularność w grupie, czy podobieństwo.
Badanie zostało przeprowadzone przez dwóch psychologów z Uniwersytetu w Pensylwanii, Petera deScioli oraz Roberta Kurzbana. Opierając się na teorii procesów decyzyjnych udowodnili, że mechanizmy poznawcze związane z rozwiązywaniem sytuacji konfliktowych odpowiadają między innymi za tworzenie się przyjaźni wśród ludzi. Według badaczy, ludzie preferują w takich sytuacjach osoby, które po prostu są bardziej przydatne w rozwiązywaniu takich sytuacji.
Zadaniem uczestników badania było ocenianie swoich przyjaciół pod względem korzyści, których od nich uzyskują, a także podanie informacji, jakimi tajemnicami mogą się z nimi podzielić i jak długo ich przyjaźń trwa. Okazało się, że w każdym przypadku oceny nadawane przez uczestników badania istotnie korelowały z subiektywnie postrzeganą oceną uczestnika ze strony przyjaciela.
Według DeScioli’ego wynik ten ma ścisły związek z ewolucją terminu „przyjaźń”, która zmieniła poprzez wieki swoje znaczenie od „wymiany dóbr” po coś znacznie bardziej złożonego. Jego zdaniem przyjaźń to coś więcej niż wymiana. Istnieje bowiem wiele osób, które nie pragną otrzymywać niczego w zamian za oddaną przyjacielowi przysługę. Teoria sojuszu mogłaby wyjaśniać angażowanie się jednostek w zachowania, które bardziej służą niesieniu pomocy drugiej osobie, niż oczekiwanie na płynące z niej korzyści. Teoria ta może wypełniać lukę w wyjaśnieniach ewolucyjnych i poznawczych. Dla badaczy wywodzących się z tych nurtów niejasnym jest, dlaczego ludzie mieliby angażować się w relacje, w których nie zawsze zyskujemy, a często tracimy własne zasoby.
Teoria sojuszu akcentuje dużo bardziej pozytywne aspekty niż dotychczasowe teorie, które koncentrowały się głównie na wyznacznikach popularności w grupie, zamożności i bliskości jako kluczowych dla nawiązywania przyjaźni. Wywodzi się ona z podejścia zakładającego, że ludzie bezinteresownie jednoczą się w sytuacjach konfliktu, na przykład pomiędzy narodami. Obecnie konflikty o różnym podłożu mogą wybuchać w bardzo szybkim tempie, dlatego tak bardzo liczy się dostępność sojuszy. W teorii sojuszu istotne jest, jak bardzo cenimy poszczególne sojusze, w których uczestniczymy. Ujmując założenie tejże teorii w ogromnym skrócie, najbardziej cennym rodzajem sojuszu będzie taki, w którym przyjaciel będzie cenił drugiego przyjaciela ponad innych przyjaciół. W teorii sojuszu nie będzie ważne co mogę dla kogoś zrobić, ale jak bardzo jestem przez kogoś lubiany.
Innymi aspektami, nieco zapomnianymi w tradycyjnych modelach opisujących ludzką przyjaźń, a wyjaśnianymi przez teorię sojuszu mogą być porównania społeczne, a także pośrednio współwystępujące z nimi zazdrość i agresja. Ponadto, uzupełniając teorię sojuszu o założenia znane z teorii gier i współpracy międzynarodowej można szerzej spojrzeć na zjawisko przyjaźni. W sytuacji konfliktu najbardziej opłacalną strategią byłoby ukryte ocenianie swoich przyjaciół, a także dowiadywanie się, na jakiej pozycji znajdujemy się my sami.
źródło: opracowanie własne
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
Nigdy dość. Mózg a uzależnienia
Historia nałogów i procesu zdrowienia autorki, ale też omówienie z perspektywy badaczki zmian zachodzących w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia.
W zakamarkach mózgu
Wybitni naukowcy o fascynujących funkcjach ludzkiego mózgu!
Zbiór intrygujących esejów autorstwa należących do światowej czołówki neuronaukowców, zawierający analizy dziwnych i sprzecznych z intuicją aspektów funkcjonowania ludzkiego mózgu.
Myślenie czarno-białe
Wyznaczamy granice, a większość rzeczy w życiu dzielimy według prostego czarno-białego schematu. Ta zdolność wykształcona w trakcie ewolucji jest w nas utrwalana od dzieciństwa przez rodziców, szkołę i otoczenie. Kevin Dutton, autor bestsellerów psychologicznych oraz utytułowany naukowiec z Oksfordu, pokazuje, że nie zawsze upraszczanie życia i wyborów jest dla nas najlepsze. „Myślenie czarno-białe” ukaże się już 12 maja.
Twój mózg bez tajemnic
Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy?
Życzenia dla Świata
Początkowo Ratzinger nie był entuzjastą Bergolio. Widział w nim reformatora, który może zupełnie zmienić oblicze Kościoła. To mu się nie podobało. A przynajmniej taki obraz, możemy zobaczyć w filmie fabularnym Dwóch Papieży.
Łykać jak Homo sapiens
Andrzej poznał Ilonę na forum miłośników wampirów i filmu „Zmierzch”. On był w średnim wieku, ona za rok miała skończyć 20 lat. Ilonie udało się przekonać Andrzeja, że jest prawdziwym wampirem, a on był gotowy wydać 10 tys. zł, żeby ta przemieniła również jego.
Sen nocy letniej
Rekord czasu, jaki można wytrzymać bez snu pobił w 1964 roku Randy Gardner. Nie spał przez 264 godziny i 12 minut. Brak snu jednak już w wyjątkowo krótkim czasie daje się nam we znaki. Zaczynają się problemy z koncentracją, pamięcią czy motywacją po nieprzespanej dobie a co dopiero 11.
To nie ja, to Ty!
Co się dzieje, gdy masz całą masę niewygodnych, krępujących i irytujących emocji, z którymi nie chcesz się świadomie zmierzyć?
Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Odkryjmy potęgę kolorów!
Nie lubisz tego wina? Wypróbuj go pod innym oświetleniem. Chcesz, żeby ten napój był bardziej słodki? Rozjaśnij jego kolor. Chcesz, żeby herbata była zimniejsza? Umieść ją w szklanym pojemniku. Widzenie naprawdę jest wiarą.
Zabić Wertera
Zdarzenie, z którym mieliśmy do czynienia podczas 27 finału WOŚP do dzisiaj odbija się echem medialnym. Prowadzone są rozważania co można było zrobić, czego nie trzeba było robić i co teraz zrobić.
Ho ho ho... oto rzeczywistość...
Okres świąt Bożego Narodzenia z pewnością dla wielu z nas jest czasem do spotkania z najbliższymi. To czas, gdy słuchamy świątecznych melodii, gromadzimy się przy suto zastawionym stole, szczęśliwe dzieci biegają wokół pięknie przystrojonej choinki i tylko oczekujemy by dorwać się do błyszczących prezentów zapakowanych w czerwone kokardy.
Śladami Bestii
Czy to możliwe, żeby dobry człowiek popełnił zły uczynek?
W 1974 roku, serbska artystka Marina Abramowić wystawiła wybuchowy show, zatytułowany Rhythm 0 w galerii w Neapolu. Jednocześnie ujawniając coś strasznego o ludziach.
Dogadać się z innymi
Dlaczego tak trudno jest porozumieć się z innymi? Dlaczego inni nie rozumieją mojego punktu widzenia? Gdzie tkwi przyczyna problemów w relacjach z rodziną, szefem i współpracownikami?
Homo nie całkiem sapiens
Krytyczni, ale merytoryczni. Spierający się, ale też rozumiejący. Bogdan Wojciszke, wybitny polski psycholog i Marcin Rotkiewicz, ceniony dziennikarz naukowy rozmawiają o automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności.
Syndrom gotującej się żaby. Co zabiło żabę?
Wyobraź sobie, że umieściłeś żabę w naczyniu z wodą i po chwili zaczynasz ją podgrzewać. Gdy temperatura wody wzrasta, widzisz, że żaba może odpowiednio dostosować swoją temperaturę ciała. Płaz kontynuuje regulację wraz ze wzrostem temperatury.
Mądrość i różne niemądrości
Żyjemy w świecie nieustających rekomendacji. Co robić, jak myśleć, w co się ubierać? Co zrobić, by osiągnąć sukces i na jaką partię głosować?
Ta piosenka obniża stres o 65%
Wszyscy dobrze wiemy, że powinniśmy się nauczyć zarządzać swoim stresem. Gdy sprawy stają się coraz trudniejsze w pracy, szkole czy życiu prywatnym, możemy korzystać z wielu porad, sztuczek i technik, które pozwolą uspokoić nieco skołatane nerwy.
Pokochaj poniedziałki. Jak poradzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Czy na myśl o poniedziałku zaczyna cię boleć brzuch? Czy już w niedzielne popołudnie pogarsza ci się nastrój? Czy tylko w weekendy czujesz, że żyjesz? Czy inni zauważają u ciebie spadek energii i zmiany w zachowaniu?
Odzyskać kontrolę
Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) stał się chorobą naszych czasów i jest to zaburzenie, które rozwija się u osób, które doświadczyły szokującego, przerażającego lub niebezpiecznego wydarzenia.
Intuicja nie ma płci, czyli jak podejmujemy decyzje?
Podobno mężczyźni są lepszymi decydentami niż kobiety. Nie kierują się emocjami, są odporni na sugestie innych, trafniej przewidują konsekwencje swoich wyborów, a co najważniejsze robią to wszystko szybciej. Czy faktycznie tak jest? A nawet jeśli, czy taki model podejmowania decyzji naprawdę jest kluczem do sukcesu?
Wiele
Komentarze