Przemożny i wszechobecny wpływ wiedzy psychologicznej

Szczegóły: Utworzono: 29 października 2014; Philip Zimbardo

Philip Zimbardo

Zanim przedstawię kilka najnowszych, szczególnych przykładów dotyczących tego jak badania psychologiczne, teorie i metodologia zostały zastosowane w różnych konfiguracjach, wpierw chciałbym zaznaczyć fundamentalny wpływ psychologii, który do tej pory wniosła w nasze życie.

Wiele takich przykładów stało się tak powszechnymi a ich wpływ tak dyskretnie wszechobecny że są one brane za oczywiste. Zostały one włączone w sposób w jaki myślimy o pewnych dziedzinach, miały wpływ na nasze postawy i wartości, oraz zmieniły sposób zachowywania się jednostek oraz agencji stwarzając je bardziej naturalnymi, sposób w jaki świat powinien być zarządzany - oczywistym. Psychologia często otrzymuje niewiele bądź wcale za jej wkład - podczas gdy powinniśmy być słusznie dumni z jej udziału.

Badania i ocena psychologiczna

Jednym z głównych osiągnięć psychologii był rozwój oraz szerokie oparcie na obiektywnych, wymiernych sposobach oceny ludzkich talentów, zdolności, mocnych i słabych stron. W 100 lat odkąd Alfred Binet po raz pierwszy zmierzył wydajność intelektualną, systematyczna ocena zastąpiła subiektywną, często stronnicze oceny nauczycieli, pracodawców, lekarzy i innych osób zajmujących odpowiednie stanowiska, zostały zastąpione przez obiektywne, aktualne, wiarygodne, wymierne i znormalizowane testy (Binet, 1911; Binet & Simon, 1915). Trudno jest sobie wyobrazić obecny świat bez istnienia testów. Nowoczesne badania testowe rozpościerają się poczynając od oceny inteligencji, osiągnięć, osobowości oraz patologii poprzez dziedziny zawodowe, oceny wartości, doboru personelu oraz wielu innych. Korzyści kwestionariuszy zainteresowań zawodowych stanowią podstawę w doradztwie zawodowym. Największą pojedynczą aplikacją testową jest the Armed Services Vocational Aptitude Battery, dzięki której przyjmuje się 2 miliony żołnierzy poborowych rocznie. Testy selekcji personelu mają już na swoim koncie ponad 90 lat badań oraz potwierdzonej przydatności.

Jesteśmy bardziej zaznajomieni z wystandaryzowanymi testami SAT oraz GRE, obecnie korygowanymi w odpowiedzi na różnego rodzaju krytykę, ale one nadal stanowią kryterium przyjęcia do wielu szkół i uczelni wyższych. Ocena umiejętności pracownika oraz szkolenia obejmują ogromną liczbę pracowników na różnych szczeblach w wielu krajach na całym świecie. Nic więc dziwnego, że tak wszechobecne stosowanie tychże ocen doprowadziło do powstania wielomiliardowego przemysłu (Ze względu na to, że w tym artykule dopinguje naszej dyscyplinie niczym cheerleader, nie będę rozpoczynał kwestii dotyczących niewłaściwego stosowania i nadużywania testów oraz pozostałych konsekwencji które za sobą niosą; patrz Cronbach, 1975.).

Pozytywne wzmocnienie

Wcześniejsze naciski w szkołach oraz sposobie wychowania dzieci oparte na stosowaniu kar za błędy oraz nieprawidłowe zachowanie zostało stopniowo zastąpione przez zasadniczo rozbieżne skupienie się na użyteczności pozytywnego wzmocnienia na prawidłowości, właściwej odpowiedzi (Straus & Kantor, 1994). Karanie „niepożądanej osoby”, zostało zastąpione karaniem jedynie „aktu niepożądanego zachowania”. Limity czasowe dla negatywnego zachowania okazały się nadzwyczaj skuteczne, tak samo jak strategia modyfikacji zachowania (Wolfe, Risley, & Mees, 1965). Takie metody okazały się tak efektywne, że stały się ulubionymi technikami zarządzania zachowaniem dzieci.

„Połowa rodziców i nauczycieli w Stanach Zjednoczonych używa tych praktyk pozbawionych przemocy i nazywają je „time-out”, co wg publikacji the American Academy of Pediatrics’ (1998), sprawia że interwencja społeczna we współczesnej psychologii nie ma sobie równych”. Na procedurach kształtowania założonego repertuaru zachowań i stosownych uwarunkowaniach wzmocnień (takich jak dźwięk kliknięcia połączony z nagrodą-przysmakiem) skorzystało bardzo szkolenie zwierząt. Poprzez stymulację dostarczoną przy nauce nowych zachowań, nieoczekiwaną wartością tego treningu, w przypadku wielu gatunków zwierząt, jak donoszą opiekunowie zwierząt, jest polepszenie ich zdrowia psychicznego (San Francisco Chronicle, 2003). Skinner oraz jego koledzy behawioryści zasługują na uznanie dla ich transformacji dotyczącej tego jak pojmujemy zmianę zachowania poprzez wzmocnienie zachowań warunkowych. Ich udział został przeniesiony z warunków laboratoryjnych do sportu, szkół, klinik i szpitali (Axelrod & Apsche, 1983; Druckman & Bjork, 1991; Kazdin, 1994; Skinner, 1974).

Terapie psychologiczne

Misją naszych psychologów-praktyków jest łagodzenie cierpień osób z różnymi formami chorób psychicznych poprzez odpowiednio dobrane, sprawdzone rodzaje terapii psychologicznych. Od czasów wczesnych przypadków Freuda (1896/1923, 1900/1965) dokumentujących skuteczność „terapii rozmowy” dla zaburzeń nerwicowych, psychoterapia przybrała różne formy. Dzięki zastosowaniu zasad warunkowania klasycznego Pavlova (Pavlov, 1897/1902, 1897/ 1927), rozwiniętych przez Josepha Wolpe (1958), psychoterapia behawioralno-poznawcza, systematyczna desensytyzacja, terapia polegająca na ekspozycji, okazały się szczególnie skuteczne w leczeniu fobii, zaburzeń lękowych i ataków paniki. Nawet depresja kliniczna jest najlepiej leczona połączeniem psychoterapii i medycyny, zaś psychoterapia okazała się być tak samo efektywna jak same leki (Hollon, Thase, & Markowitz, 2002). Na bardziej ogólnym poziomie, psychologia pomogła objaśnić „szaleństwo”, wnosząc humanitarność do leczenia osób z zaburzeniami emocjonalnymi i behawioralnymi oraz dała ludziom nadzieję, że takie zaburzenia mogą zostać zmienione. Nasi praktycy oraz teoretycy kliniczni rozwinęli również szereg zabiegów przeznaczonych specjalnie dla par, rodzin, grup, dla osób odbywających rehabilitację od narkotyków czy niepełnosprawnych a także na wiele rodzajów konkretnych problemów takich jak: uzależnienia, rozwód czy nieśmiałość.

Zmiana ukierunkowana na siebie

Większość półek księgarni w Stanach Zjednoczonych obok książek dotyczących gotowania oraz diet, wypełniona jest tymi dotyczącymi „samopomocy”. Pomimo tego,że wiele z nich może zostać odrzucona jako niewłaściwa forma psychologii popularnej, która oferuje wskazówki oraz wybawienie niepoparte żadnymi empirycznymi podstawami, inne stanowią cenne dobro dla szerokiej publiczności. Co lepsze, dają ludziom możliwość zaangażowania się w procesy zmiany optymalnie zorientowanych na własną osobę (Maas, 1998; Myers, 1993; Zimbardo, 1977). Ich sukces po części pochodzi z dostarczonych mądrych porad, opartych na połączeniu bogatego doświadczenia ekspertów oraz odpowiednich badaniach obudowanych w narrację, która pozwala zwykłym ludziom odebrać tekst jako znaczący.

Dynamiczny rozwój podczas całego życia

Wcześniejsze koncepcje dzieci jako małych dorosłych, jako własności oraz późniejsze jako cenną wartość zostały zmienione częściowo przez teorie i badania psychologów rozwojowych (McCoy, 1988; Pappas, 1983). W ostatnich czasach kształtujący się status „dziecka jako osoby” zapewnił dzieciom ich prawa, sprawiedliwy proces i samostanowienie oraz że należy je uznawać za osoby kompetentne godne znaczącej swobody (Horowitz, 1984). Psychologia była zawodem poświęconym człowiekowi, a jej podstawowa wiedza została przetłumaczona w celu wsparcia pozytywnej ideologii dziecięcej (Hart, 1991). Ludzki organizm począwszy od narodzin aż do późnej starości nieustannie zmienia się, zawsze modyfikując się w celu zaangażowania swoich środowisk bardziej efektywnie. Ta podstawowa koncepcja unaoczniła fakt, że dzieci tak samo jak i ich dziadkowie, do optymalnego rozwoju potrzebują rożnego rodzaju stymulacji. Obecnie powszechnym jest psychologiczne przekonanie, że niemowlęta doświadczają bólu. Uczenie się zawsze zależy od okresu krytycznego powiązanego z rozwojem. Natura oraz wychowanie zazwyczaj oddziaływają synergicznie, aby wpłynąć na naszą inteligencję oraz inne atrybuty. Wzrost psychiczny następuje w uporządkowanej kolejności, tak jak nabywanie umiejętności językowych oraz że osoby starsze nie tracą swojej sprawności psychicznej jeżeli kontynuują ćwiczenia umiejętności poznawczych przez całe ich życie (Baltes & Staudinger 2000; Bee, 1994; Erikson, 1963; Piaget, 1954; Pinker, 1994; Plomin & Mc Clearn, 1993; Scarr, 1998). Są to tylko nieliczne z fundamentalnych dokonań psychologii, oparte na dziesięcioleciach badań psychologów rozwojowych, które doprowadziły do obecnego sposobu myślenia naszego społeczeństwa na temat rozwoju człowieka na przestrzeni całego jego życia.

Rodzicielstwo

Porady psychologów dotyczące najlepszych praktyk rodzicielskich zmieniały się na jakości oraz wartości. Jednakowoż obecnie wydaje się, iż osiągnięto porozumienie że dzieci potrzebują rozwijać bezpieczne przywiązanie do rodziców bądź opiekunów, to zaś stanowi najkorzystniejszy styl wychowawczy, generujący skuteczną autorytatywną więź dziecko-rodzic. Autorytatywni rodzice

wysuwają do dzieci żądania odpowiednie do ich wieku, jednocześnie będąc wrażliwymi na ich potrzeby, autonomię i wolność (Baumrind, 1973; Collins, Maccoby, Steinberg, Hetherington, & Bornstein, 2000; Darling & Steinberg, 1993; Maccoby, 1980, 1992, 2000).

Stres psychologiczny

Czy istnieje jakikolwiek dzień w naszym współczesnym życiu, w którym stres nie wydawałby się wszechobecnym? Pozostajemy pod presją czasu, naszej pracy, małżeństwa, naszych przyjaciół lub ich braku. Kiedy byłem studentem, stres był tak nowatorskim konceptem iż zaskoczeniem było napisanie jednej z pierwszych na jego temat książki przez naszego profesora Irvinga Janisa (1958). W latach 50-tych i 60-tych pojęcie stresu psychologicznego było praktycznie nierozpoznane w opiece medycznej. Zaburzenia psychosomatyczne zaskakiwały lekarzy, którzy nigdy nie rozpoznali stresu jako czynnika przyczynowego chorób. Od tego czasu teorie i badania psychologiczne pomogły przenieść pojęcie stresu do centrum modelu bio-psychospołecznego zdrowia i zrewolucjonizować leczenie medyczne (Ader & Cohen, 1993; Cohen & Herbert, 1996). Psychologowie wykazali, że nasza ocena stresu oraz nawyków i sposobu życia, w dużym stopniu przyczyniają się do wielu chorób i śmierci (Lazarus, 1993; Lazarus & Folkman, 1984). Upowszechniliśmy wiec pomysły dotyczące tego jak radzić sobie ze stresem, zmniejszać czynniki ryzyka w codziennym życiu oraz budować sieć wsparcia społecznego, po to aby ludzie mogli żyć zdrowiej i dłużej (Coe, 1999; Cohen & Syme, 1985; Taylor & Clark, 1986).

Nieświadoma motywacja

Psychologia wprowadziła do świadomości społecznej, tak jak dramaturgowie William Albee, Arthur Miller i Tennessee Williams, że to co myślimy i robimy nie zawsze opiera się na naszych świadomych decyzjach. Raczej, ludzkie zachowanie może być przyczynkiem nieświadomej motywacji. Kolejny ukłon podziękowania kierujemy w stronę mądrości Sigmunda Freuda oraz Carla Junga (1936/1959) za pomoc w rzuceniu światła na tę stronę ludzkiej natury, która uprzednio pozostawała w ukryciu. W podobnym tonie obecnie, pomyłki w mowie i piśmie są powszechnie interpretowane jako potencjalnie istotne symptomy tłumionych intencji. Relatywnie powszechną w społeczeństwie amerykańskim jest wiara w to, że wypadki mogą nie być wynikiem przypadku, ale motywacji, że sny mogą przekazywać ważne wiadomości oraz że korzystamy z różnych mechanizmów obronnych, takich jak projekcje, aby uchronić wrażliwe ego przed dostrzeżeniem negatywnych informacji.

Uprzedzenia i dyskryminacja

Uprzedzenia rasowe aktywują szereg emocji i zachowań pomiędzy którymi znajdują się zarówno te ukierunkowane jak i zaistniałe, są agentami nienawiści. Dyskryminacja jest jawnym behawioralnym następstwem uprzedzonych przekonań. Wymusza to nierówności i niesprawiedliwości oparte na kategorycznym przypisywaniu do domniemanych grup rasowych. Stereotypy uosabiają tendencyjną koncepcję o tym, że ludzie przypuszczalnie posiadają lub nie pewne cechy. Decyzja Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z 1954 roku (Brown v. Board of Education of Topeka, KS), która formalnie zniosła segregację rasową w szkołach była oparta na krytycznych badaniach psychologii społecznej. Zespół do badań empirycznych - Kenneth and Mamie Clark (1939a, 1939b, 1940, 1950) skutecznie wykazał że warunki edukacyjne oparte na segregacji tamtych czasów miały negatywny wpływ na poczucie własnej wartości dzieci afroamerykańskich ( nazywanych wówczas murzyńskimi - Negro). Sąd oraz publiczność od tego czasu zaakceptowała psychologiczne założenie że edukacja oparta na segregacji rasowej może nigdy nie być jednakowa dla tych którzy są stygmatyzowani poprzez system dyskryminacji. Narzucona segregacja jest nie tylko konsekwencją uprzedzeń, dodatkowo przyczynia się do utrzymywania i wzmacniania uprzedzeń, stereotypów i dyskryminacji. W klasycznych analizach psychologii uprzedzeń Gordona Allporta (1954), znaczenie równego statusu kontaktu pomiędzy rasami było rozwijane jako dynamiczne hipotezy, które od tego czasu zostały szeroko potwierdzone w wielu różnych kontekstach (Pettigrew, 1997).

Uczłowieczona praca „na taśmie”

Odczłowieczona linia montażowa fabryk, w których pracownicy byli zmuszali do tej samej powtarzalnej, bezmyślnej pracy, tak jak by byli oni robotami, początkowo dała fabrykom samochodowym w Detroit produkcyjną przewagę. Jednakowoż japońscy producenci zastąpili zrutynizowane linie produkcyjne harmonijną pracą małych zespołów robotniczych działających na zasadach zarządu partycypacyjnego oraz demokratycznych zasad w grupie. Niesamowity sukces japońskich producentów nad ich amerykańskimi odpowiednikami w relatywnie krótkim czasie, to częściowo zasługa ich dostosowania zasad dynamiki grupowej rozwiniętej przez Kurta Lewina oraz jego kolegów z Massachusetts Institute of Technology oraz the University of Michigan (Lewin, 1947a, 1947b, 1948). Paradoksalnie, producenci samochodów amerykańskich dekady po tym jak powinni to zrobić, dopiero teraz wdrażają japoński model pracy do swoich fabryk. To jedynie jeden ze sposobów w jaki teoria psychologiczna może zostać uznana za jej uczłowieczone oddziaływanie w przemyśle. Jednak praca psychologów dokonała dużo więcej w przemyśle, w modelu pracy w organizacjach. Pomogła przedsiębiorstwom docenić i promować wagę wyznaczania celów, pracę swoich pracowników, ocenić satysfakcję z pracy oraz dokonać selekcji i treningu personelu.

Głosowanie

Trudno jest sobie wyobrazić wybory bez systematycznego przeprowadzania badania opinii publicznej różnych segmentów wyborców, wykorzystującego techniki wyboru próby statystycznej do przewidywania wyników wyborów. Przeprowadzanie badań opinii publicznej stało się dużym biznesem i jest wykorzystywane również do wielu innych celów przez Gallup, Roper oraz inne agencje opinii publicznej. Czytelnicy mogą być zaskoczeni że psycholog Hadley Cantril (1991) przeprowadził po raz pierwszy badanie w zakresie metodologii głosowania w latach 40’ ubiegłego wieku. Podczas II wojny światowej, Cantril dostarczał prezydentowi Rooseveltowi cennych informacji dotyczących opinii publicznej. Założył on również Urząd Opinii Publicznej, który stał się centralnym archiwum danych wyborczych.

Literatura

Ader, R., & Cohen, N. (1993). Psychoneuroimmunology: Conditioning and stress. Annual Review of Psychology, 44, 53–85.
Allport, G. (1954). The nature of prejudice. Reading, MA: Addison- Wesley. American Academy of Pediatrics, Committee on Psychosocial Aspect of Child and Family Health. (1998). Guidance for effective discipline. Pediatrics, 101, 723–728.
Axelrod, S., & Apsche, H. (1983). Effects of punishment on human behavior. New York: Academic Press.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (2000). Wisdom: A metaheuristic (pragmatic) to orchestrate mind and virtue toward excellence. American Psychologist, 55, 122–136.
Baumrind, D. (1973). The development of instrumental competence through socialization. In A. Pick (Ed.), Minnesota Symposium on Child Development (Vol. 6, pp. 3–46). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Beck, A. T. (1976). Cognitive therapy and emotional disorders. New York: International Universities Press.
Bee, H. (1994). Lifespan development. New York: HarperCollins.
Binet, A. (1911). Les ide´ es modernes sur les enfants [Modern ideas about children]. Paris: Flammarion.
Binet, A., & Simon, T. (1915). A method of measuring the development of intelligence of young children. Chicago: Chicago Medical Books.
Cantril, A. H. (1991). The opinion connection: Polling, politics, and the press. Washington, DC: CQ Press.
Cohen, S., & Herbert, T. B. (1996). Health psychology: Psychological factors and physical disease from the perspective of human psychoneuroimmunology. Annual Review of Psychology, 47, 113–142.
Cohen, S., & Syme, S. L. (Eds.). (1985). Social support and health. Orlando, FL: Academic Press.
Collins, W. A., Maccoby, E. E., Steinberg, L., Hetherington, E. M., & Bornstein, M. H. (2000). Contemporary research on parenting: The case for nature and nurture. American Psychologist, 55, 218–232.
Cronbach, L. J. (1975). Five decades of public controversy over mental testing. American Psychologist, 30, 1–14.
Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113, 487–496.
Druckman, D., & Bjork, R. A. (1991). In the mind’s eye: Enhancing human performance. Washington, DC: National Academy Press.
DuBois, P. H. (1970). A history of psychological testing. Boston: Allyn & Bacon.
Erikson, E. H. (1963). Childhood and society (2nd ed.). New York: Norton.
Freud, S. (1923). Introductory lectures on psycho-analysis (J. Riviera, Trans.). London: Allen & Unwin. (Original work published 1896)
Freud, S. (1965). The interpretation of dreams. New York: Avon. (Original work published 1900)
Hart, S. N. (1991). From property to person status: Historical perspective on children’s rights. American Psychologist, 46, 53–59.
Hollon, S. D., Thase, M. E., & Markowitz, J. C. (2002). Treatment and prevention of depression. Psychological Science in the Public Interest, 3, 39–77.
Horowitz, R. M. (1984). Children’s rights: A look backward and a glance ahead. In R. M. Horowitz & J. B. Lazar (Eds.), Legal rights of children (pp. 1–9). New York: McGraw-Hill.
Janis, I. L. (1958). Psychological stress: Psychoanalytical and behavioral studies of surgical patients. New York: Wiley.
Journal of the Experimental Analysis of Behavior, 9, 213–218.
Jung, C. G. (1959). The concept of the collective unconscious. In The archetypes and the collective unconscious, collected works (Vol. 9, Part 1, pp. 54–74). Princeton, NJ: Princeton University Press. (Original work published 1936)
Kazdin, A. E. (1994). Behavior modification in applied settings (5th ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
Lazarus, R. S. (1993). From psychological stress to the emotions: A history of changing outlooks. Annual Review of Psychology, 44, 1–21.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
Lewin, K. (1947a). Frontiers in group dynamics: Concept, method and reality in social science; social equilibria and social change. Human Relations, 1, 5–41.
Lewin, K. (1947b). Frontiers in group dynamics: II. Channels of group life; social planning and action research. Human Relations, 1, 143–153.
Lewin, K. (1948). Resolving social conflicts. New York: Harper.
Maas, J. (1998). Power sleep: The revolutionary program that prepares your mind for peak performance. New York: Villard.
Maccoby, E. E. (1980). Social development: Psychological growth and the parent–child relationship. San Diego, CA: Harcourt Brace Jovanovich.
Maccoby, E. E. (1992). The role of parents in the socialization of children: An historical overview. Developmental Psychology, 28, 1006–1017.
Maccoby, E. E. (2000). Parenting and its effects on children: On reading and misreading behavior genetics. Annual Review of Psychology, 51, 1–27.
Maslach, C. (1982). Burnout: The cost of caring. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
McCoy, E. (1988). Childhood through the ages. In K. Finsterbush (Ed.), Sociology 88/89 (pp. 44–47). Guilford, CT: Duskin.
Myers, D. G. (1993). The pursuit of happiness. New York: Avon.
Myers, D. G. (2002). Intuition: Its powers and perils. New Haven, CT: Yale University Press.
Pappas, A. M. (1983). Introduction. In A. M. Pappas (Ed.), Law and the status of the child (pp. xxvii–lv). New York: United Nations Institute for Training and Research.
Pavlov, I. P. (1902). The work of the digestive glands (W. H. Thompson, Trans.) London: Griffin. (Original work published in 1897)
Pavlov, I. P. (1927). Conditioned reflexes (G. V. Anrep, Trans.). London: Oxford University Press. (Original work published 1897)
Pettigrew, T. F. (1997). Generalized intergroup contact effects on prejudice. Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 173–185.
Piaget, J. (1954). The construction of reality in the child. New York: Basic Books.
Pinker, S. (1994). The language instinct: How the mind creates language. New York: Morrow.
Plomin, R., & McClearn, G. E. (1993). Nature, nurture, and psychology. Washington, DC: American Psychological Association.
Scarr, S. (1998). American child care today. American Psychologist, 53, 95–108.
Skinner, B. F. (1938). The behavior of organisms: An experimental analysis. New York: Appleton-Century.
Skinner, B. F. (1948). Walden two. New York: Macmillan.
Skinner, B. F. (1966). What is the experimental analysis of behavior?
Skinner, B. F. (1974). About behaviorism. New York: Knopf.
Sternberg, R. J. (Ed.). (2000). Handbook of intelligence. Cambridge, England: Cambridge University Press.
Straus, M. A., & Kantor, G. K. (1994). Corporal punishment of adolescents by parents: A risk factor in the epidemiology of depression, suicide, alcohol abuse, child abuse, and wife beating. Adolescence, 29, 543–561.
Taylor, S. E., & Clark, L. F. (1986). Does information improve adjustments to noxious events? In M. J. Saks & L. Saxe (Eds.), Advances in applied social psychology (Vol. 3, pp. 1–28). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Wolfe, M. M., Risely, T. R., & Mees, H. L. (1965). Application of operant conditioning procedures to behavior problems of an autistic child. Research and Therapy, 1, 302–312.
Wolpe, J. (1958). Psychotherapy by reciprocal inhibition. Stanford, CA: Stanford University Press.
Zimbardo, P. G. (1977). Shyness: What it is, what to do about it. Reading, MA: Addison-Wesley.

Autor: Philip Zimbardo

Tags:

Dodaj komentarz

JComments