Czy pijany znaczy atrakcyjny? IgNoble z psychologii
- Szczegóły
- Utworzono: 26 września 2013
- Marta Obojska
Tegoroczna nagroda z psychologii została przyznana autorom badania, w którym przeczytać możemy o tym, że ludzie pod wpływem alkoholu uważają, że są bardziej atrakcyjni: "'Beauty Is in the Eye of the Beer Holder': People Who Think They Are Drunk Also Think They Are Attractive."
Podczas badań naukowcy odkryli, iż aby wystąpił efekt „piwnych okularów” (beer goggles), wcale nie jest koniecznym faktyczne bycie nietrzeźwym. Wzrost postrzegania własnej atrakcyjności pojawia się nawet wówczas, gdy osoba jest przekonana, iż jest pod wpływem alkoholu. Oczywiście, „postrzegana atrakcyjność leży tylko i wyłącznie w oczach badanego i nie jest współdzielona z innymi osobami”, pisze autor badania opublikowanego na łamach British Journal of Psychology.
IgNoble jest galą parodiującą prestiżowe wydarzenie, jakim jest wręczanie nagród Nobla. Nagrody przyznawane są za wyjątkowe, dość niecodzienne osiągnięcia, które przede wszystkim charakteryzują się dużą wyobraźnią i mają wzbudzać zainteresowanie, inspirować ku nauce, medycynie oraz technologiom. Wpierw mają za zadanie śmieszyć, następnie skłaniać do głębszego zastanowienia się. Coroczna ceremonia odbywa się w Harvard's Sanders Theatre w USA. Nagrody wręczane są przez prawdziwie skonsternowanych, autentycznych laureatów nagród Nobla. Po raz pierwszy w tym roku zwycięzcy otrzymali za swoje dokonania nie tylko uścisk dłoni, sławę i chwałę, ale również $10 trylionów dolarów Zimbabwe, co po przeliczeniu wynosi ok. $4 dolary amerykańskie.
Tak wyglądał tegoroczny spot zapraszający na wydarzenie:
We wcześniejszych badaniach zostało udowodnione, że pod wpływem alkoholu postrzegamy osoby płci przeciwnej jako bardziej atrakcyjne. Laurent Bègue wraz z zespołem postanowili zbadać, czy przez „piwne okulary” może wzrosnąć również ocena własnej atrakcyjności. W tym celu przebadanych zostało 19 klientów jednego z francuskich barów w Grenoble. Osoby badane miały oszacować swoją atrakcyjność po wypiciu alkoholu, a następnie dmuchnąć w alkomat. Okazało się, że uczestnicy, którzy byli bardziej pijani, oceniali siebie zdecydowanie wyżej niż osoby wykazujące niższą zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Nadal nie było jednak wiadomym, czy wytłumaczeniem zjawiska nie jest przypadkiem fakt, że bardziej atrakcyjne osoby spożywają większe ilości alkoholu.
Aby rozwiać wątpliwości, już w laboratorium naukowcy przeprowadzili test placebo na grupie 86 mężczyzn, którzy poza tym, że w imię nauki zgodzili się wziąć udział w alkoholowym eksperymencie, dostawali wynagrodzenie w wysokości €14/h. Osoby podzielono na dwie grupy. Pierwsza z nich piła równowartość 5,6 kieliszków wódki. Połowie tej grupy powiedziano, że miętowo-cytrynowy napój, który piją, tak naprawdę jest drinkiem alkoholowym, podczas gdy drugiej połowie wmówiono, że jest to nowa bezalkoholowa wersja miętowo-cytrynowego napoju. W drugiej grupie, połowie powiedziano, że jest to drink alkoholowy (aby uwiarygodnić tę próbę, spryskano kieliszek alkoholem), natomiast drugiej połowie przekazano prawdziwą informację, iż drink rzeczywiście jest bezalkoholowy. Po krótkiej przerwie, pozwalającej zadziałać wypitemu alkoholowi, wszyscy mieli dokonać nagrania reklamy dla fikcyjnej firmy produkującej napoje. Zaraz po obejrzeniu swojej reklamy badani mieli dokonać oceny swojej atrakcyjności, oryginalności oraz bycia zabawnym. Aby uzyskać obiektywne oceny, zrekrutowano 22 studentów, którzy niezależnie oceniali nagrane spoty.
Po podsumowaniu wyników okazało się, że niezależnie od tego, czy osoby piły alkohol, czy placebo alkoholu, oceniały siebie wyżej niż pozostali. Zatem to nie alkohol jako składnik drinków sprawiał, że badani czuli się bardziej atrakcyjni, lecz przekonanie o tym, że jest się pijanym.
Dlaczego więc pojawiał się powyższy efekt? Naukowcy są zdania, że musi być to powiązane z naszymi przekonaniami, które posiadamy na temat alkoholu. Pojęcia, które często występują obok siebie lub akcje, które mają podobne znaczenie, są przechowywane blisko siebie w sieciach semantycznych pamięci. Kiedy jedna z koncepcji zostaje aktywowana, ułatwia się dostęp do tych znajdujących się w pobliżu. Jeżeli ludzie w pamięci tworzą połączenia alkoholu z atrakcyjnością, to myśl o tym, że miało się kontakt z wysokoprocentowym drinkiem, powinna ułatwiać dostęp do postrzegania siebie jako osoby bardziej atrakcyjnej. Byłoby to zgodne z ostatnimi badaniami wykazującymi, że w filmach osoby pijące zwykle przedstawiane są jako bardziej atrakcyjne niż niepijące.
Inne, niedawno przeprowadzone badania na grupie 100 młodych mężczyzn pokazują, że w odpowiedzi na pytania o to, jak bycie pijanym wpływa na typowego młodego mężczyznę, odpowiadali, że bycie pijanym wpływa na osobowość. Zmiany charakteryzują się obniżoną sumiennością, wzrostem neurotyzmu, podwyższonym poziomem ekstrawersji, ograniczoną otwartością oraz ugodowością. W momencie, w którym mieli odpowiedzieć, jak alkohol wpływa na ich własną osobowość, zgadzali się ze wcześniej wymienionymi objawami, eliminując jednak zmniejszoną ugodowość, oraz twierdzili, że stają się bardziej otwarci pod jego działaniem.
Nie tylko więc osoby pod wpływem alkoholu uważają, że są bardziej atrakcyjne. Przekonane są również, że podczas gdy spada ich ugodowość, staja się też sympatyczni i przyjacielscy jak nigdy.
Więcej:
- Laurent Bègue, Brad J. Bushman, OulmannZerhouni, Baptiste Subra, and MedhiOurabah (2012). ‘Beauty is in the eye of the beer holder’: People who think they are drunk also think they are attractive. British Journal of Psychology
- Uusberg, Andero, Mõttus, René, Kreegipuu, Kairi, and Allik, Jüri (2012). Beliefs about the effects of alcohol on the personality of oneself and others Journal of Individual Differences