Program telewizyjny a wartości i cele życiowe
- Szczegóły
- Utworzono: 27 lutego 2008
- Redakcja
Telewizja jest silnie oddziałującym medium. Z tego względu interesujące wydają się badania audycji telewizyjnych pod kątem prezentowanych w nich treści, w szczególności wartości i celów życiowych. Zadania tego podjęli się m.in. naukowcy z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL), Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Wyższej Psycholgii Społecznej (SWPS).
Statystyki pokazują, że na oglądaniu telewizji przeciętny człowiek spędza ponad 230 minut dziennie. Psycholog, prof. Maria Braun-Gałkowska z KUL zwraca uwagę, że jednym z ważniejszych aspektów oddziaływania mediów są przekazywane w nich treści. Jednak, jak podkreśla, oddziaływanie mediów jest przez odbiorców uświadamiane tylko częściowo.
Mają oni oczywiście zdanie, czy jakiś program im się podoba czy nie, ale nie potrafią ocenić zakresu jego wpływu na ich postawy - wyjaśnia badaczka. - Dotyczy to osób dorosłych, ale przede wszystkim dzieci, które mogą powiedzieć, jaki film im się podoba, ale nie mogą przewidzieć tego, jaki będzie on miał wpływ na ich psychikę.
Liczne zagraniczne i polskie badania wskazują na negatywne skutki żywiołowego oglądania telewizji przez dzieci.
W badaniach tych szczególnie podkreślany jest negatywny wpływ obrazów przemocy i okrucieństwa - dodaje Braun-Gałkowska. - Zwraca się uwagę na niższą kreatywność, stany lękowe, nadmierne pobudzenie wyrażające się nadruchliwością i trudnościami w skupieniu uwagi, nasilenie postaw konsumpcyjnych i erotyzację wyobraźni pod wpływem telewizji i gier komputerowych.
Dla dr Anny Zielińskiej z Instytutu Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i dr Lucyny Kirwil z Wydziału Psychologii Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie jednym z założeń prowadzonych badań było stwierdzenie, że telewizja, obok innych źródeł socjalizacji, kształtuje system wartości, aspiracje i cele życiowe młodego pokolenia.
Prezentowane przez telewizję wzorce powinny przygotowywać dzieci i młodzież do skutecznego funkcjonowania jako członka społeczeństwa - zauważają badaczki. - Jednak badania dotyczące wartości i celów życiowych w programach telewizyjnych wykazały ogólną słabą reprezentację wartości.
Badania te polegały na analizie zawartości audycji telewizyjnych emitowanych w czterech najpopularniejszych kanałach. Obserwacje prowadzono przez 14 dni. Ogólnie stwierdzono, że elementami dominującymi w audycjach telewizyjnych są przyjaźń, miłość, pomoc innymi i ich wspieranie. Jednak szczegółowa analiza pozwoliła wyodrębnić pewne negatywne elementy.
Częściej przedstawianymi wartościami były sukces, popularność, wygrana, szybka kariera, pieniądze i dobra materialne - opowiadają badaczki. - Rzadziej poruszano kwestie takich wartości, jak wiedza, wykształcenie, nauka, samodoskonalenie, praworządność, sprawiedliwości i uczciwość.
Według badaczek można też stwierdzić dominację realizacji wartości wyższych i społecznych w telewizji publicznej. Wartości takie, jak nastawienie na sukces osobisty, egocentryzm, przygody i wygodne życie dominują natomiast w audycjach telewizji komercyjnej.
"Nadawcy komercyjni promują życie w luksusie jako orientację życiową i wspieranie kształtowania relacji przedmiotowych - zauważają Kirwil i Zielińska. - Ogólnie jednak kształtowanie orientacji indywidualistycznej jest charakterystyczne dla większości nadawców". Zdaniem badaczek zbyt częste pozytywne wartościowanie bogactwa, sukcesu, popularności może mieć zdecydowanie negatywny wpływ na proces socjalizacji młodego pokolenia.
Źródło: PAP - Nauka w Polsce
Bądź na bieżąco! Zapisz się na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codzienności")
