Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Pooglądasz ze mną?
Kto nie słyszał stwierdzenia: "książki są dobre dla dzieci" lub "telewizja jest szkodliwa dla dzieci"?
Syndrom ostatniej piosenki
Znacie to doświadczenie, kiedy melodia wtrąca się w Twoje myśli i wiruje w powtarzającej się pętli?
Szewcy bez butów
Powiem ci ze wstydem, patrząc z dzisiejszej perspektywy, ja i wielu „kandydatów na pomagaczy” byliśmy nieco zarozumiali. Metodologia badań psychologicznych i analiza statystyczna – baza psychologii naukowej – budziły naszą niechęć, a fascynowały niebazujące na badaniach, raczej filozoficzne, wynurzenia psychoanalityków lub psychologów humanistycznych. I uznawaliśmy, że to właśnie jest prawdziwą psychologią.
To tylko gra!?
Kto nie słyszał stwierdzenia, że gry znieczulają mózg? Nie od dziś obwinianie gier komputerowych za agresywne zachowanie dzieci, młodzieży, czy nawet dorosłych jest pewnego rodzaju normą społeczną. Bo w końcu gdzieś musi być winowajca, czyż nie?
"Kłusownictwo seksualne" w oczach młodych kobiet i mężczyzn
Drodzy Czytelnicy,
Celem krótkiej notki z zakresu ewolucyjnej psychologii społecznej jest zaprezentowanie procesu spostrzegania przez obserwatorów ciekawego zjawiska, jakim jest przechwytywanie dla siebie partnera, który już cieszy się stałym związkiem.
Najpierw postaram się przybliżyć idee psychologii ewolucyjnej, potem przedstawię na czym polega kłusownictwo seksualne, by na końcu zaprezentować krótkie podsumowanie własnych badań.
I
Psychologia ewolucyjna wieści, że spostrzeganie różnic międzypłciowych wynika z różnych kosztów czynności seksualnych: kobiety troszcząc się o potomstwo, koncentrują się na zapewnieniu dobrobytu; mężczyźni troszcząc się o propagację własnych genów, dbają o wierność seksualną partnerki – by inwestować w swoje, a nie cudze potomstwo.
Wynika stąd, że kobiety są bardziej zazdrosne o zdradę emocjonalną, mężczyźni zaś – o seksualną (Buss, 1992, Trivers, 1972). Natychmiast rodzi się pytanie o to, czy reakcje na zdradę partnera są automatyczne czy kontrolowane?
DeSteno (2002) w swoich badaniach wykazał, że reakcje na zdradę partnera są automatyczne i emocjonalne (jak reakcja na widok węża). Z kolei Barret i inni (2006) postulują, że zawsze w perceptualną pierwotną reakcję na zdradę (automatyczną) wikła się reakcja kontrolowana, poznawcza, związana z przetwarzaniem dużej liczby danych. Dalsze rozumowanie wywodzi się z ostatniego podejścia.
II
David Schmitt & David Buss (JPSP, 2001) w słynnym artykule Human mate poaching definiują zjawisko “kłusownictwa seksualnego” jako „Odbieranie partnera, który już jest w stałym związku” (s.894). Zachowanie takie stanowi zarówno pokusę jak i ewolucyjnie wypracowaną strategię pozyskiwania partnera do:
- Przelotnego romansu
- Stałego związku
Autorzy wykazali, że 85% badanych (kobiety i mężczyźni), w stałych związkach, deklarowali, że byli uwodzeni przez innych, zaś 50% przyznawało się, że dopuszczali się „kłusowania seksualnego” – uwodzili osoby zaangażowane w stały związek.
Ludzie stosują różne taktyki i strategie „seksualnego kłusownictwa”, jak:
- Pysznienie się urodą (efektywniejsze kobiety)
- Hojność - bogate zasoby (efektywniejsi mężczyźni)
- Porównywanie z rywalem/ką – zaniżanie jej/jego urody
- Porównywanie z rywalką/em – wskazywanie, że jest mniej pożądany/a ze względu np. na cechy osobowości
- Budowanie więzi lub kuszenie „łatwym seksem”
- Udawanie przyjaźni dla pary – przeczekiwanie do dogodnego momentu dla „aktu kłusowania”
Buss i współpracownicy zatroszczyli się o ocenę kosztów i zysków przejawiania takich zachowań.
Wskazali oni, że ZYSKI można rozpatrywać, jako: rzeczywiste zyski materialne i niematerialne; różnorodność w seksie, ekscytacja, rozwój osobowości, rewanż za zdradę partnera, poczucie dumy i zwycięstwa, zyskiwanie podziwu innych, zaś KOSZTY w kategoriach: ciąży, konieczności ukrywania się, oszukiwania, możliwości utraty rodziny, przyjaciół, a także nabawienia się chorób wenerycznych, obniżenia samooceny, wyczerpania zasobów, zadawania cierpienia bliskim osobom, a szczególnie własnym lub cudzym dzieciom.
Mimo tak kolosalnych kosztów i ryzyka nienormatywnych technik pozyskiwania partnera, są one powszechne nie tylko wśród ludzi. Małpy chętnie kopulują z młodszymi samcami niższej rangi. Zachowują przy tym ciszę, by nie wzbudzić podejrzeń dominującego samca. Kopulując z dominującym samcem zaś wydają głośne krzyki rozkoszy.
Abstrahując od innych naczelnych, rodzi się pytanie dlaczego ludzie decydują się na „seksualne kłusownictwo”? Zgodnie z psychologią ewolucyjną: Mężczyźni – by mieć dostęp do atrakcyjniejszej partnerki i propagować swoje geny a Kobiety – by mieć dostęp do większych zasobów.
Jednak ludzie zinternalizują w ciągu życia pulę wartości, o których wpływie nie należy zapominać. Rodzi się kolejne pytanie: Czy poprzedzanie (priming) w formie pokusy kłusownictwa wzmaga cenę pewnych wartości i jeśli tak to jakich?
- Poprzedzenie to obserwowanie cudzego „kłusownictwa” u kobiet lub u mężczyzn: czy obserwowanie różnych bohaterów K i M prowadzi u spostrzegających (K i M) wzrost natężenia wagi różnych, czy tych samych wartości?
Schwartz i Rubel (2005) wskazują, że mężczyźni wyżej cenią wartości, wyrażające otwarcie na zmiany (stymulacja, osiągnięcia, hedonizm, kierowanie sobą, władza (96%)) chętniej rywalizują niż zachowawcze, „przekraczające Ja” kobiety (życzliwość(90%), uniwersalizm, bezpieczeństwo).
- poprz.
- nast. »»
Nigdy dość. Mózg a uzależnienia
Historia nałogów i procesu zdrowienia autorki, ale też omówienie z perspektywy badaczki zmian zachodzących w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia.
W zakamarkach mózgu
Wybitni naukowcy o fascynujących funkcjach ludzkiego mózgu!
Zbiór intrygujących esejów autorstwa należących do światowej czołówki neuronaukowców, zawierający analizy dziwnych i sprzecznych z intuicją aspektów funkcjonowania ludzkiego mózgu.
Myślenie czarno-białe
Wyznaczamy granice, a większość rzeczy w życiu dzielimy według prostego czarno-białego schematu. Ta zdolność wykształcona w trakcie ewolucji jest w nas utrwalana od dzieciństwa przez rodziców, szkołę i otoczenie. Kevin Dutton, autor bestsellerów psychologicznych oraz utytułowany naukowiec z Oksfordu, pokazuje, że nie zawsze upraszczanie życia i wyborów jest dla nas najlepsze. „Myślenie czarno-białe” ukaże się już 12 maja.
Twój mózg bez tajemnic
Sen, pamięć, mowa, odczuwanie przyjemności czy strachu - codziennie mamy do czynienia z tymi procesami i emocjami, ale jak mózg je tworzy?
Życzenia dla Świata
Początkowo Ratzinger nie był entuzjastą Bergolio. Widział w nim reformatora, który może zupełnie zmienić oblicze Kościoła. To mu się nie podobało. A przynajmniej taki obraz, możemy zobaczyć w filmie fabularnym Dwóch Papieży.
Łykać jak Homo sapiens
Andrzej poznał Ilonę na forum miłośników wampirów i filmu „Zmierzch”. On był w średnim wieku, ona za rok miała skończyć 20 lat. Ilonie udało się przekonać Andrzeja, że jest prawdziwym wampirem, a on był gotowy wydać 10 tys. zł, żeby ta przemieniła również jego.
Sen nocy letniej
Rekord czasu, jaki można wytrzymać bez snu pobił w 1964 roku Randy Gardner. Nie spał przez 264 godziny i 12 minut. Brak snu jednak już w wyjątkowo krótkim czasie daje się nam we znaki. Zaczynają się problemy z koncentracją, pamięcią czy motywacją po nieprzespanej dobie a co dopiero 11.
To nie ja, to Ty!
Co się dzieje, gdy masz całą masę niewygodnych, krępujących i irytujących emocji, z którymi nie chcesz się świadomie zmierzyć?
Otwórz już oczy
Jak długo śpisz? Czy się wysypiasz? A może cierpisz na bezsenność? Ile tak naprawdę powinniśmy spać?
Odkryjmy potęgę kolorów!
Nie lubisz tego wina? Wypróbuj go pod innym oświetleniem. Chcesz, żeby ten napój był bardziej słodki? Rozjaśnij jego kolor. Chcesz, żeby herbata była zimniejsza? Umieść ją w szklanym pojemniku. Widzenie naprawdę jest wiarą.
Zabić Wertera
Zdarzenie, z którym mieliśmy do czynienia podczas 27 finału WOŚP do dzisiaj odbija się echem medialnym. Prowadzone są rozważania co można było zrobić, czego nie trzeba było robić i co teraz zrobić.
Ho ho ho... oto rzeczywistość...
Okres świąt Bożego Narodzenia z pewnością dla wielu z nas jest czasem do spotkania z najbliższymi. To czas, gdy słuchamy świątecznych melodii, gromadzimy się przy suto zastawionym stole, szczęśliwe dzieci biegają wokół pięknie przystrojonej choinki i tylko oczekujemy by dorwać się do błyszczących prezentów zapakowanych w czerwone kokardy.
Śladami Bestii
Czy to możliwe, żeby dobry człowiek popełnił zły uczynek?
W 1974 roku, serbska artystka Marina Abramowić wystawiła wybuchowy show, zatytułowany Rhythm 0 w galerii w Neapolu. Jednocześnie ujawniając coś strasznego o ludziach.
Dogadać się z innymi
Dlaczego tak trudno jest porozumieć się z innymi? Dlaczego inni nie rozumieją mojego punktu widzenia? Gdzie tkwi przyczyna problemów w relacjach z rodziną, szefem i współpracownikami?
Homo nie całkiem sapiens
Krytyczni, ale merytoryczni. Spierający się, ale też rozumiejący. Bogdan Wojciszke, wybitny polski psycholog i Marcin Rotkiewicz, ceniony dziennikarz naukowy rozmawiają o automatyzmach myślenia, nadętych politykach, narzekaniu Polaków i pułapkach moralności.
Syndrom gotującej się żaby. Co zabiło żabę?
Wyobraź sobie, że umieściłeś żabę w naczyniu z wodą i po chwili zaczynasz ją podgrzewać. Gdy temperatura wody wzrasta, widzisz, że żaba może odpowiednio dostosować swoją temperaturę ciała. Płaz kontynuuje regulację wraz ze wzrostem temperatury.
Mądrość i różne niemądrości
Żyjemy w świecie nieustających rekomendacji. Co robić, jak myśleć, w co się ubierać? Co zrobić, by osiągnąć sukces i na jaką partię głosować?
Ta piosenka obniża stres o 65%
Wszyscy dobrze wiemy, że powinniśmy się nauczyć zarządzać swoim stresem. Gdy sprawy stają się coraz trudniejsze w pracy, szkole czy życiu prywatnym, możemy korzystać z wielu porad, sztuczek i technik, które pozwolą uspokoić nieco skołatane nerwy.
Pokochaj poniedziałki. Jak poradzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Czy na myśl o poniedziałku zaczyna cię boleć brzuch? Czy już w niedzielne popołudnie pogarsza ci się nastrój? Czy tylko w weekendy czujesz, że żyjesz? Czy inni zauważają u ciebie spadek energii i zmiany w zachowaniu?
Odzyskać kontrolę
Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) stał się chorobą naszych czasów i jest to zaburzenie, które rozwija się u osób, które doświadczyły szokującego, przerażającego lub niebezpiecznego wydarzenia.
Intuicja nie ma płci, czyli jak podejmujemy decyzje?
Podobno mężczyźni są lepszymi decydentami niż kobiety. Nie kierują się emocjami, są odporni na sugestie innych, trafniej przewidują konsekwencje swoich wyborów, a co najważniejsze robią to wszystko szybciej. Czy faktycznie tak jest? A nawet jeśli, czy taki model podejmowania decyzji naprawdę jest kluczem do sukcesu?
Wiele
Komentarze